تعیین تناسب اراضی برای کشت محصولات کشاورزی با استفاده از GIS و سیستم‌های استنتاج‌گر فازی

با توجه به رشد سریع جمعیت، توسعه و گسترش شهرها و محدودشدن زمین‌های کشاورزی، ارزیابی زمین‌ها برای استفاده بهینه و افزایش تولید در واحد سطح و تصمیم‌گیری هدفمند در تخصیص زمین‌های کشاورزی به بهترین کاربری، اهمیت ویژه‌ای دارد. در پژوهش حاضر مدلی برای برنامه‌ریزی تخصیص محصولات کشاورزی ارایه شده است که در آن با محاسبه میزان تناسب سرزمین با استفاده از سیستم‌های استنتاج‌گر قاعده‌مبنای فازی و تعیین تقاضا و مدنظر قراردادن توالی کشت محصولات، نوع محصول کشاورزی در منطقه موردنظر تعیین می‌شود. مدل ارایه‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای gams 23.7، matlab و arcgis 9.3 در شهرستان برخوار و میمه واقع در استان اصفهان پیاده‌سازی شد. نتایج تخصیص محصولات کشاورزی و بررسی سه نوع تناوب زراعی موجود نشان دادند که مساحت اختصاص داده‌شده به محصولات گندم، گندم ـ ذرت، جو، جو ـ ذرت، ذرت، یونجه و سیب‌زمینی برای سال 1390 به‌ترتیب برابر با 82/27، 64/21، 27/7، 85/5، 36/7، 36/6 و 74/1 درصد از کل مساحت اختصاص داده‌شده به کاربری کشاورزی در منطقه است. همچنین که توزیع مکانی این محصولات به‌گونه‌ای است که به‌منظور دستیابی به تولید بهینه، می‌بایست کشت گندم، جو و ذرت به‌صورت سیستم کشت دومحصولی در قسمت جنوبی شهرستان، و کشت یونجه و ذرت عمدتاً در قسمت‌های شمالی شهرستان صورت گیرد. با استفاده از مدل ارایه‌شده، می‌توان مناسب‌ترین محصول برای کشت در ناحیه‌ای مشخص را تعیین کرد و با تعریف سناریوهای مختلف اطلاعات مفیدی را برای برنامه‌ریزان بخش کشاورزی تولید کرد.