مدل‌سازی تخصیص کاربری با در نظر گرفتن افزایش و کاهش تقاضای کاربری‌ها

چکیدهافزایش جمعیت و محدود بودن اراضی قابل استفاده، در کنار تغییرات سریع جوامع و توسعه کاربری‌ها، بر اهمیت برنامه‌ریزی صحیح زمین و تصمیم‌گیری هدفمند در تخصیص آن به بهترین کاربری می‌افزاید. فرایند تخصیص کاربری معمولاً در سه مرحله تناسب، تقاضا و تخصیص انجام می‌شود. در اغلب تحقیقات موجود، به مدل‌سازی افزایش مساحت کاربری‌ها در طول برنامه‌ریزی اکتفا شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر ارایه مدلی برای تخصیص کاربری است که بتواند فرایندهای محیطی و تاثیراتی را که به صورت هم‌زمان منجر به افزایش و کاهش سطح کاربری می‌گردد مدل‌سازی کند. در این مدل، برای مدل‌سازیِ افزایش مساحت کاربری به مولفه‌های تناسب محیطی، دسترسی، همسایگی و محدودیت و برای مدل‌سازی کاهش مساحت کاربری به مولفه‌های فرسایش و شوری خاک پرداخته شده است. در مدل توسعه داده‌شده از روش‌های اتوماسیون سلولی، میانگین وزن‌دار خطی، فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی و مدل زنجیره مارکوف استفاده شد. این مدل در شهرستان برخوار و میمه واقع در استان اصفهان پیاده‌سازی شد و با در نظر گرفتن نقشه‌ کاربری سال 1377 به عنوان نقشه مبنا، نقشه کاربری سال 1384 به عنوان نقشه افق در دو حالت مختلف تهیه شد. دقت‌های 609/0 و 510/0 بدین معنی است که مدل توسعه داده‌شده در مقایسه با مدل‌های پیشین دارای دقت بهتری است. در نهایت با استفاده از مدل توسعه داده‌شده، پیش‌بینی نقشه کاربری برای سال 1394 انجام گرفت. نتایج پژوهشی حاضر را می‌توان با تغییراتی برای سایر مناطق نیز مدنظر قرار داد. کلید‌واژه‌ها: gis، تعیین تناسب، تعیین تقاضا، تخصیص کاربری، تخریب خاک.