شبیه‌سازی رشد شهری در تهران، با استفاده از مدل CA-Markov

با توجه به رشد سریع شهرها در کشورهای در حال توسعه، نیاز به مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب، به پرهیز از تاثیرات مخرب زیست‌محیطی و اجتماعی‌ـ‌اقتصادی آن، همواره احساس می‌شود. در این زمینه، طراحان و برنامه‌ریزان شهری به اطلاعات مکانی و زمانی مرتبط با الگو و میزان رشد، به‌منظور درک بهتر فرایند رشد شهری و تاثیرات آن نیاز دارند. تلفیق سامانه‌های اطلاعات مکانی و سنجش از دور، ابزار موثری را برای جمع‌آوری و آنالیز اطلاعات زمانی‌ـ مکانی فراهم می‌سازد. این تحقیق، ضمن بررسی و مدل‌سازی توسعه شهری در دو دهه گذشته، به پیش‌بینی توسعه شهر تهران طی دو دهه آینده می‌پردازد تا پایه و اساسی را برای مدیریت شهری فراهم سازد. در این تحقیق، مدل شبیه‌سازی و پیش‌بینی رشد شهری ca-markov به‌کار برده شد و این مدل با استفاده از داده‌های تاریخیِ به‌دست آمده از مجموعه‌های زمانی تصاویر ماهواره‌ای لندست ـ مربوط به سال‌های 1988، 2000 و 2006‌ـ کالیبره گردید. با توجه به نقشه‌های پوشش / کاربری زمین به‌دست آمده از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای، منطقه شهری در این مدت با 11 درصد (حدود 56 کیلومترمربع) افزایش مواجه شده است. همچنین مدل ca-markov به‌منظور شبیه‌سازی رشد شهری برای سال‌های 2015 و 2025 اجرا گردید و نتایج به‌دست آمده بیانگر رشد 3 درصدی (حدود 15 کیلومترمربع) در مناطق شهری از سال 2006 تا 2025 است. نتایج تحقیق حاکی از کارایی بالای مدل تلفیقی ca-markov در پایش روند توسعه شهر در سال‌های گذشته و پیش‌بینی رشد شهری برای سال‌های آتی براساس الگوی رشد سال‌های گذشته است. همچنین کاربرد روش تصمیم‌گیری چندمعیاره در محیط نرم‌افزار idrisi برای در نظر گرفتن پارامترهای توسعه و رشد شهری، از دیگر ویژگی‌های این تحقیق است.