تحلیل تغییرات زمانی‌ مکانی شدت، تداوم، فراوانی و گستره خشکسالی با استفاده از داده‌های سنجش از دور

خشکسالی از مهم‌ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام‌شده به شدت خشکسالی پرداخته‌اند و معمولاً سایر ویژگی‌های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین‌بار، قابلیت شاخص‌های هواشناسی و داده‌های ماهواره‌ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعه تمامی ویژگی‌های خشکسالی، در دو حوزه داخلی و ساحلی کشور، استفاده شده است. بدین‌منظور، شاخص spi با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای بارش trmm محاسبه شده و سپس مشخصه‌های خشکسالی مانند شدت، تداوم، بزرگی و گستره خشکسالی، به‌صورت مکانی، در سطح حوزه مطالعه شد. نتایج نشان‌دهنده همبستگی کلی 0.94 بین spi محاسبه‌شده از تصویر و داده‌های ایستگاهی بوده است. حداکثر شدت خشکسالی در منطقه مورد مطالعه برابر با 4.19 بوده که در آذر سال 1389 اتفاق افتاده است. علاوه‌براین، فراوانی وقوع خشکسالی‌های فرین، در دو مقیاس زمانی شش و دوازده‌ماهه، در حوزه داخلی بیشتر از حوزه ساحلی بوده است. در بازه مورد مطالعه، در مقیاس زمانی شش‌ماهه، 60% از رویدادهای خشکسالی حوزه بزرگی خفیف‌تر از 18.3 داشته‌اند. نتایج نشان داد، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، به‌خوبی می‌توان به مشخصه گستره خشکسالی دست یافت؛ درحالی‌که با استفاده از سایر روش‌ها قابل محاسبه نیست. علاوه‌براین، با به‌کارگیری تصاویر ماهواره‌ای، می‌توان مشخصه‌های خشکسالی را در سطح حوزه، به‌صورت مکانی، مطالعه کرد و چنین کاری با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست. نتایج تحقیق موید مزیت به‌کارگیری داده‌های بارش ماهواره‌ای در مطالعه خشکسالی بوده است.

Spatiotemporal Assessment of the Intensity, Duration, Frequency and Magnitude of the Drought by Using Remote Sensing Data

Drought is one of the most important natural disasters in the country, with devastating environmental and economic effects. Most drought studies have focused on drought severity and other drought characteristics have not been usually investigated. In this research, for the first time, the capability of meteorological drought indices and satellite data are combined and applied to study drought in inland and coastal basins. For this purpose, the SPI index was calculated by using TRMM satellite precipitation products and then, the drought characteristics such as severity, duration, magnitude, and extent were spatially studied. The results showed that the correlation coefficient between the SPI calculated from the image and the station data was 0.94. The maximum intensity of drought in the study area was 4.19 which occurred in December 2010. Furthermore, the frequency of extreme droughts in 6 and 12months timescales was higher in the inland area compared with the coastal area. Moreover, in the sixmonth timescales, 60 percent of drought events had a magnitude of 18.3 or less. The results showed that it is possible to obtain the extent of drought by using satellite imagery which cannot be calculated by other methods. Besides, by using satellite images, drought characteristics could be studied spatially at the basin scale, which is not possible by traditional methods. The results showed the advantage of using satellite precipitation images in the drought study