>
Fa   |   Ar   |   En
   ارزیابی چندمعیاره سناریوهای تخصیص منابع آب در حوضه‌های کم‌آب، مبتنی بر روش topsis و مدل مدیریت منابع آبی weap  
   
نویسنده مرادیان سوگل ,طالعی محمد ,جوادی قاسم
منبع سنجش از دور و gis ايران - 1398 - دوره : 11 - شماره : 1 - صفحه:19 -32
چکیده    تامین آب و مدیریت صحیح منابع آب، یکی از چالش‌های جدی مدیران و تصمیم‌گیران‌این حوزه است. مساله تصمیم‌گیری و تلاش برای یافتن یک راهکار مناسب در حوضه‌های کم‌آب جهت حل مشکل کم‌آبی، به تخصیص بهینه و اولویت‌بندی مصرف آب بین بخش‌های کشاورزی، شرب و صنعت و تامین نیازهای زیست‌محیطی منطقه توجه دارد.‌این تحقیق با ارائه چارچوبی سیستماتیک و مدل‌سازی با استفاده از نرم‌افزار weap، به بررسی اثرات شکل‌های مختلف توسعه بر سیستم می‌پردازد. جهت بررسی موردی،‌این مدل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به کار گرفته شد. سیاست‌های موجود برای حل مشکلات‌این حوضه (ارائه شده توسط ستاد احیای دریاچه ارومیه)، به انتقال آب از دریاچه خزر به‌این دریاچه تاکید دارند که فعالیتی پر هزینه بوده و اثرات زیست محیطی و مشکلات متعددی دربر خواهد داشت. در‌این مطالعه‌این سناریو به همراه تعدادی از دیگر سناریوهای پیشنهاد شده توسط‌این ستاد، با استفاده از جعبه‌ابزار حامی‌تصمیم‌گیری مبتنی بر تصمیم‌گیری چندمعیاره مورد ارزیابی قرار گرفته و انتخاب بهترین سناریو به کمک‌این ابزار و بر مبنای روش topsis انجام گرفت. در ادامه به منظور تعیین نحوه تخصیص بهینه آب به بخش‌های مصرفی و بر اساس دیدگاه همکاری ذینفعان در حل مشکل‌این حوضه، با پیشنهاد 4 سناریو مبتنی بر ائتلاف های مختلف ذینفعان، از نظریه‌ بازی‌ها استفاده شد و نتایج نشان داد که با تخصیص آب به ذینفعان و تشکیل بازی کاملاَ همکارانه و استفاده از روش ارزش شاپلی، سود همه ذینفعان افزایش می‌یابد و سناریوی کاملا همکارانه می‌تواند به عنوان جایگزینی برای سناریوی انتقال آب به‌این حوضه مطرح شود.
کلیدواژه تصمیم‌گیری چندمعیاره، بازی، حوضه‌های کم‌آب، دریاچه ارومیه، روش topsis
آدرس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی, ایران, دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی, دانشکده مهندسی نقشه برداری, گروه سیستم اطلاعات مکانی, ایران, دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی, ایران. دانشگاه بجنورد, دانشکده فنی و مهندسی, گروه مهندسی عمران-نقشه برداری, ایران
پست الکترونیکی ghjavadi@ub.ac.ir
 
   A Decision Support System for Water Allocation in Water Scarce Basins  
   
Authors Moradian Sogol ,Taleai Mohammad ,Javadi Ghasem
Abstract    Nowadays, water supply is one of the main causes of tension for scientists in arid countries. Therefore, the assessment of water resources can be considered as a main challenge for the authorities around the world. Successful dicision making in water resources management tries to resolve competing and conflicting needs of water users from different sectors including: domestic, agriculture and industry. In this research, a systematic framework for assessing different scenarios in the system, has been defined based on WEAP. The proposed model was used in the Urmia Lake basin as a case study; A scenario, proposed by the Urmia Lake Reconstruction Team, presists on transmission of water to the lake. In this study, this scenario and some others, proposed by the Urmia Lake Reconstruction Team, were used in this model and the best scenario was identified using a decision support tool based on the principles of TOPSIS, which has been written in FORTRAN. In the following section, water allocation in the catchment was investigated based on the principles of game theory and the outcome of this research shows that applying game theory and using full cooperation games (based on the Shapley Values method), provides better outcomes for all competing users of water. In other words, using the notion of coalition between different sectors including domestic, agriculture and industry, can save about 332 MCM of water which can be used in the dying lake.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved