ارزیابی بهینه گسترش فیزیکی شهر زنجان با استفاده از سیستم‌های اطلاعات مکانی

توسعه روزافزون شهر و رشد بی‌رویه جمعیت شهری منجر به گسترش مهارنشدنی ساختار فضایی شهرها شده است. این مسئله لزوم هدایت آگاهانه، ساماندهی و آمایش سرزمین را دوچندان کرده است. شهر زنجان، با توجه به محدودیت‌های فیزیکی و زیست‌محیطی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق درمورد توسعه شهری است. هدف تحقیق حاضر تعیین جهت بهینه گسترش شهر، با درنظرگرفتن معیارهای توسعه آتی است. برای تعیین زمین‌های مناسب برای توسعه بهینه آتی، از مجموعه دَه معیار در قالب عوامل زیست‌محیطی، فیزیکی و اجتماعی استفاده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل معیارهای منتخب پژوهش، با استفاده از دیدگاه‌های کارشناسان مربوط به حوزه بحث و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (ahp)، این معیارها ارزش‌گذاری شدند. در ادامه، با اوزان به‌دست‌آمده در قالب تحلیل‌های مکانی در محیط، سیستم‌های اطلاعات مکانی بر معیارها اعمال شد. در پایان، با به‌کارگیری روش تاپسیس (topsis) به‌منزله روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، اولویت اراضی مناسب توسعه شهر در محدوده قانونی به‌دست آمد. نتایج بیانگر آن است که مناسب‌ترین مکان‌ها برای گسترش آتی شهر، نخست، زمین‌های شمال‌شرق و شرقی و در اولویت دوم، زمین‌های شمال‌غرب است. همچنین، 15٪ گسترش از سال 2005 در زمین‌های نامطلوب بوده است.