تجزیه فیتوشیمیایی اندام‌های مختلف گیاه‌ خودرو ریواس (rheum ribes) در مرحله گل‌دهی (مطالعه موردی ارتفاعات روستای کاریزک از توابع شهرستان کاشمر)

آزمایشی به‌منظور تجزیه فیتوشیمیایی ترکیبات گیاه‌ هرز خودرو ریواس (rheumribes) در مرحله فنولوژیکی گل‌دهی در آزمایشگاه علوم علف‌های‌هرز دانشگاه گنبدکاووس در سال 1394 انجام شد. نمونه‌های گیاهی ریواس از ارتفاعات اطراف روستای کاریزک از توابع شهرستان کاشمر جمع‌آوری شد. پس از شناسایی گونه گیاه ریواس اندام‌های مختلف به‌ تفکیک ساقه، برگ و گل ‌آذین از یکدیگر جدا، خشک و  نهایتاً پودر گردید. سپس مقادیر ترکیبات شیمیایی نظیر میزان ماده ‌آلی، خاکستر خام، پروتئین ‌خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی، نشاسته و کربوهیدرات‌های محلول و میزان فنل ‌کل در اندام‌های مورد بررسی و مخلوطی از اندام‌ها براساس روش‌های استاندارد فیتوشیمیایی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌داری میان اندام‌های مختلف گیاه ریواس از لحاظ صفات فیتوشیمیایی مورد بررسی بود. براساس نتایج، بیش‌ترین درصد معنی‌دار ماده ‌آلی، خاکستر خام، پروتئین‌ خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی به‌ترتیب مربوط به اندام گل ‌آذین، دو اندام ساقه و برگ، برگ و گل ‌آذین، ساقه و گل‌آذین بود. بیش‌ترین میزان نشاسته و کربوهیدرات‌های محلول به‌ترتیب مربوط به ساقه و دو اندام برگ و مخلوطی از اندام‌ها بود. مطالعه حاضر هم‌چنین نشان داد که بیش‌ترین میزان معنی‌دار فنل ‌کل مربوط به اندام گل ‌آذین و مخلوطی از اندام‌ها بود. در حالی‌که کم‌ترین میزان فنل ‌کل در اندام ساقه مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که میزان ترکیبات فیتوشیمیایی مورد اندازه‌گیری در اندام‌های مختلف ریواس، متنوع بود. بنابراین با توجه به زیست توده تولیدی بالای گیاه هرز خودرو ریواس و نقش ترکیبات فنلی به‌همراه میزان مناسبی از برخی متابولیت‌های اولیه، بهینه‌سازی روشی مناسب جهت استخراج این ترکیبات ضروری به‌نظر می‌رسد.

Phytochemical analysis of various organs of Rheum ribes weed at the phonological stage of flowering (Case study: heights of Karizak Village of Kashmar)

An experiment was conducted for phytochemical analysis of the compounds of Rheum ribes weedat the phonological stage of flowering in Weed Science Laboratory of Gonbade Qabus University in 2015. Plant samples of Rheum ribes were collected from heights of Karizak Village of Kashmar. After identifying the Rheum species, various organs of stem, leaf, and inflorescence were separated from each other, dried and finally powdered. Chemical compounds like the organic matter, ash, crud protein, ADF, NDF, starch, soluble carbohydrates, and total phenols contents of the organs under study and a combination of organs were measured using the standardized phytochemical methods. Results of the variance analysis showed that there were significant differences in the phytochemical traits among various organs of Rheum ribes. Findings suggest that the highest percentage of organic matter, ash, crud protein, NDF, and ADF were obtained in the inflorescence, both the stem and leaf, leaf and inflorescence, and stem and inflorescence, respectively. The study also recorded the highest levels of total phenols in both in floresvence and combination of the organs while the lowest phenols contents were observed in the stem. Results generally showed variations in the content of phytochemical compounds under study in Rheum ribes organs. Therefore, regarding high productivity of Rheum ribes biomass and the role of phenolic compounds as well as suitable content of some primary metabolites, optimization of suitable method to extract these compounds is necessary.