تاثیر رویشگاه، قطر ریشه و نوع بافت بر میزان برخی مواد ثانویه شیرین بیان در خراسان رضوی (قوچان)

شیرین بیان به‌دلیل داشتن ترکیبات ثانویه و اسید گلیسیریزیک طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی است. بدین‌منظور پژوهش حاضر بر اساس طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شهرستان قوچان در دو ارتفاع (1252 و 1722 متری از سطح دریا به‌ترتیب روستای اتر آباد و نوروزی) و سه قطر (کمتر از یک، یک تا دو و بیشتر از دو سانتی‌متر) و دو اندام (پوست و چوب ریشه) انجام گردید. در این آزمایش مقدار وزن‌تر و خشک، فنل کل، فلاونویید کل و خواص آنتی اکسیدانی ریشه شیرین بیان و میزان گلیسیریزین اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد ارتفاع و قطر ریشه بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح یک درصد دارای اثر معنی‌دار بود، به‌طوری که که بیشترین میزان وزن تر و خشک مربوط به ارتفاع بالا در پوست ریشه به قطر کمتر 2-1 سانتی متر بدست آمد. بیشترین میزان فنل کل مربوط به ارتفاع 1252 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر بیشتر از دو سانتی متر و کمترین آن در ارتفاع 1722 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر 2-1 سانتی‌متر مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان فلاونویید کل در ارتفاع 1252 متری در پوست ریشه به قطر کمتر از یک سانتی متر بدست آمد. بیشترین میزان گلیسیریزین در چوب ریشه نیز به قطر کمتر از یک سانتی متر در ارتفاع بالا و کمترین میزان آن در پوست ریشه کمتر از یک سانتی متر قطر در ارتفاع پایین مشاهده شد. بیشترین خواص آنتی اکسیدانی نیز مربوط به پوست ریشه به قطر بیش از 2 سانتی متر در ارتفاع بالا بود.