اثر نوع ریز نمونه، تنظیم کننده های رشد گیاهی و انواع نورهای led روی مرحله استقرار و پرآوری زاموفیلیا (zamioculcas zamiifolia)

زاموفیلیا یکی از گیاهان زینتی با ارزش است که تکثیر معمول آن از طریق رویشی صورت می گیرد. به همین دلیل به تعداد زیادی گیاه مادری جهت تولید تجاری آن نیاز است که مقرون به صرفه نیست. بنابراین هدف از انجام این پژوهش معرفی یک روش کشت درون شیشه ای برای افزایش سریع گیاه زاموفیلیا می باشد. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین (bap) (1و 2 میلی گرم بر لیتر) و نفتالن استیک اسید (naa) (صفر و 0.1 میلی گرم بر لیتر) و همچنین نور های led آبی (400-500 نانومتر) و قرمز (600-700 نانومتر) بر تشکیل پینه زایی و پروتوکروم (برگچه، قسمت میانی برگچه و جفت برگچه ای) بررسی شد. نتایج نشان داد بهترین تیمار برای پینه زایی با بیشینه انگیزش 93.75% و تشکیل پروتوکورم 66.66% ، تیمار 2 میلی گرم بر لیتر bap به همراه 0.1 میلی گرم بر لیتر naa و در نور قرمز بود. تشکیل پینه، تحت نور آبی و قرمز، به ترتیب در 90 و 85 درصد موارد از محل برش و باززایی پروتوکورم درهمین شرایط، به ترتیب، 80 و 90 درصد به صورت غیر مستقیم بود. همچنین تحت نور آبی و قرمز به ترتیب، 95 و 97 درصد ظهور پروتوکورم از محل برش مشاهده شد. بیشترین میزان باززایی پروتوکورم ها (95 درصد) در تیمار 0.1 میلی گرم بر لیتر naa، به صورت غیر مستقیم بود که در نبود naa، پینه زایی 92 درصد و پروتوکورم 100 درصد در محل برش تشکیل شدند. باززایی پروتوکورم در ریزنمونه قاعده و قسمت میانی برگچه با رگبرگ، 75 درصد به صورت غیر مستقیم بود و در ریزنمونه جفت برگچه ای هیچگونه باززایی مشاهده نشد. به طور کلی بهترین ترکیب هورمونی، کیفیت نور و نوع ریزنمونه برای تشکیل پینه و پروتوکورم، 2 میلی گرم در لیتر bap به همراه 0.1 میلی گرم در لیتر naa و نور قرمز در ریزنمونه قاعده برگچه بود.

effect of explant type, plant growth regulators and led lights on the establishment and propagation of zz plant (zamioculcas zamiifolia)

amioculcas zamiifolia plant is one the most valuable foliage plants which is commonly propagated using vegetative methods. this technique requires a great number of mother plants to provide adequate cuttings for commercial propagation which hardly seem to meet the most economical expectations. however, due to the slow growth habit of this plant, even under ideal growing conditions, its commercial and mass production are limited by some species-related characteristics. therefore, developing an improved method of micropropagation which lead to a fast and reliable mass propagation technique may overcome most of these limitations especially at commercial scale. in this regard, this research was conducted and aimed to introduce an efficient micropropagation method in in-vitro condition for rapid propagation of this plant. two different concentrations of bap (1 and 2 mg lsup>-1sup>) and naa (0 and 0.1 2 mg lsup>-1 sup>) were applied on the explants taken from one of the three different positions of the leaflets (i.e., lower, middle and upper parts) cultured in ms medium and treated with blue (400-500 nm) or red (600-700 nm) light supplied by led luminaries the results showed that the best treatment for callus and protocorm formation with the maximum stimulation (93.75%) and (66.66%) was the application of 2 mg/l bap along with 0.1 mg/l naa in the light was red. callus production occurred in cut surfaces by 90% under blue and 85% under red light, while these lights induced protocorm indirectly by 80% and 90% respectively, leaving the rest to be regenerated by directly. blue and red light induced protocorm emergence by 95% and 97% respectively from the cut surface and the parts around the cut location were responsible for the emergence of the remained protocorms. the highest rate of regeneration of protocorms (95%) in the treatment of 0.1 mg/liter naa was indirect, and in the absence of naa, callus generation was 92% and vprotocorms were formed 100% at the cut surface. protocorm regeneration in lower and middle parts of leaflets occurred 75% as indirectly, and no regeneration was observed in the middle and upper parts of the leaflets. in general, the best combination of the applied treatments for the both callus and protocorm regeneration was found as follows: ba 2 mg l -1 with naa 0.1 mg l -1 applied for explants of lower parts of the leaflets under red light spectrum.