مطالعه تاثیراکسین و جیبرلین بر رشد، محتوای کلروفیلی، کاروتنوئیدی و ترپنوئیدی کل در گیاه افوربیا تریگونا (euphorbia trigona mill.)

این پژوهش به‌منظور مطالعه تاثیراکسین و جیبرلین بر گیاه افوربیا تریگونا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1399 در شرایط گلخانه‌ای به اجرا درآمد. پیش تیمارهایی یک دقیقه‌ای شامل تنظیم‌کننده‌های اکسینی نفتالن استیک اسید، ایندول بوتیریک اسید و ایندول استیک‌اسید با غللظت 500 میلی‌گرم در لیتر و تیمارهایی شامل هورمون‌های ژیبرلین، ایندول استیک اسید، ایندول بوتیریک اسید و نفتالن استیک اسید در غلظت 250 میلی‌گرم در لیتر در مقایسه با هم و با گیاهان شاهد به کار گرفته شدند. وزن تر و خشک و درصد وزن خشک ساقه و ریشه، محتوای کلی رنگیزه‌های فتوسنتزی و مقدار ترپنوئید‌های کل اندازه گیری شد. وزن تر و خشک و درصد وزن خشک ساقه نسبت به تیمارها و پیش تیمارهای به کار رفته حساسیتی نشان نداد و تاثیرات معنی‌دار نبود. تیمار نفتالن استیک اسید بیشترین اثر مثبت را در افزایش وزن تر و خشک ریشه داشت هر چند درصد وزن خشک ریشه تحت تاثیرات معنی‌دار تیماری قرار نگرفت. بیشترین افزایش معنی‌دار در محتوای ترپنوئیدی در تیمار نفتالن استیک اسید و پیش تیمار نفتالن استیک اسید و ایندول بوتیریک اسید مشاهده شد. تیمار ژیبرلین بیشترین اثرات مثبت را بر محتوای هر یک از کلروفیل‌های a و b، مجموع آنها و نیز محتوای کاروتنوئیدی داشت. از نظر تاثیر بر ترکیب آنتن فتوسنتزی نیز بیشترین تاثیرات مثبت بر نسبت کلروفیل کل به کاروتنوئید در تیمارهای ژیبرلین، نفتالن استیک اسید، ایندول استیک اسید و پیش تیمار ایندول استیک اسید ملاحظه شد. همچنین تیمار ایندول استیک اسید افزایش معنی‌داری را در نسبت کلروفیل a به b نشان داد. همبستگی بین پارامترهای رشد با یکدیگر و نیز همبستگی محتوای کلروفیل‌ها با یکدیگر و با کاروتنوئیدها مثبت و معن یدار بود. با اینحال همبستگی محتوای ترپنوئیدی با هیچیک از موارد دیگر معنی دار نبود. از سوی دیگر و از نقطه نظر کاربردی، بر اساس اندازه‌گیری‌های کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی، تیمار نفتالین-استیک-اسید در افزایش شدید محتوای ترکیب دارویی ارزشمند بیس-2-اتیل هگزیل فتالات نسبت به شاهد موثر بود.

study of the effect of auxin and gibberellin on growth, total chlorophyll, carotenoid and terpenoid content in euphorbia trigona mill.

this study was conducted to investigate the effect of auxin and gibberellin on euphorbia trigona mill. in a randomized complete block design in 2020, and in greenhouse conditions. one minute pretreatments including auxin regulators naa, iba and iaa at a concentration of 500 mg / l and treatments containing ga, iaa, iba and naa, 250 mg / l were compared with each other and with control plants. stems and roots fresh weight, dry weight, dry weight percentage, total photosynthetic pigments content as well as total terpenoids were measured. fresh and dry weight and the percentage of dry weight of stem did not show sensitivity to the treatments and pretreatments, and the effects were not significant. naa treatment had the most positive effect on roots fresh and dry weight, although the percentage of root dry weight was not significantly affected by the treatments. the highest significant increase in terpenoid content was observed in naa treatment and naa and iba pretreatments. ga treatment had the most positive effects on the content of each of chlorophylls a and b, total and carotenoid content. in terms of effect on photosynthetic antenna composition, the most positive effects on the ratio of total chlorophyll to carotenoids were observed in ga, naa, iaa and iaa pretreatments. iaa treatment also showed a significant increase in chlorophyll a to b ratio. the correlation between growth parameters with each other and also the correlation of chlorophyll content with each other and with carotenoids was positive and significant. however, the correlation of terpenoid content with none of the other traits was significant. on the other hand and from an application point of view, based on gas chromatography-mass spectrometry measurements, naphthalene-acetic-acid treatment was effective in severely increasing the content of valuable medicinal compound, bis-2-ethylhexyl phthalate, compared to the control.