اثر مقادیر اسیدهیومیک و سایکوسل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی گندم (triticum aestivum l.) تحت شرایط تنش خشکی انتهای فصل

به‌منظور بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف اسیدهیومیک و سایکوسل بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان انتقال مجدد گندم تحت تنش خشکی انتهای فصل در اهواز، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه ای واقع در شهرستان اهواز اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی انتهای فصل با دو سطح آبیاری معمولی و قطع آبیاری در مرحله بعد از گرده افشانی، سایکوسل با سه سطح آب به عنوان شاهد، 1.5 گرم در لیتر و سه گرم در لیتر و هیومیک اسید با سه سطح عدم محلول‌پاشی (آب به عنوان شاهد)، دو لیتر در هکتار و چهار لیتر در هکتار به صورت فاکتوریل به عنوان عوامل فرعی بود. نتایج نشان داد که برهم کنش تنش خشکی انتهای فصل و سایکوسل بر عملکرد دانه و تعداد دانه در سنبله معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه (4840.5 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد سه گرم در لیتر سایکوسل در شرایط آبیاری معمولی حاصل شد که با کاربرد سه گرم در لیتر سایکوسل در شرایط تنش خشکی انتهای فصل تفاوت آماری معنی داری از خود نشان نداد. کاربرد اسیدهیومیک بر تمام صفات آزمایش اثر مثبت و معنی داری داشت. بیشترین عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه از کاربرد سه لیتر در هکتار اسید هیومیک در شرایط آبیاری معمولی بدست آمد. در شرایط تنش خشکی انتهای فصل میزان فتوسنتز جاری (29 درصد) و سهم فتوسنتز جاری (10 درصد) کاهش و میزان انتقال مجدد (16 درصد) و سهم انتقال مجدد (34 درصد) افزایش یافت. در مجموع می توان برای افزایش عملکرد دانه در شرایط مطلوب و کاهش افت در شرایط تنش، از تنظیم کننده های رشد نظیر سایکوسل با غلظت سه گرم در لیتر و کود آلی اسیدهیومیک به میزان چهار لیتر در هکتار استفاده نمود.

the effect of humic acidic and cycocel on yield, yield components, and photosynthetic material remobilization of wheat (triticum aestivum l.) under end-of-the-season drought stress conditions

in order to investigate the effect of humic acidic and cycocel on yield, yield components, and remobilization of wheat photosynthetic materials under end-of-the-season drought stress conditions, a split factorial experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications in field in ahvaz during two years (2017-19). the main factor of drought stress at the end of the season with two levels of normal irrigation and cessation of irrigation in the post-pollination stage, cycocel with three levels of water as a control, 1.5 g/l, and 3 g/l, and humic acid with three levels of non-foliar application (water as control), 2 liters per hectare, and 4 liters per hectare were factorial sub-factors. results showed that the interaction of end-of-the-season drought stress and cycocel on grain yield and number of grains per spike was significant. the highest grain yield (4840.5 kg ha-1) was obtained by applying 3 g/l cycocel under normal irrigation conditions, which did not show a statistically significant difference from the application of 3 g/l cycocel under drought stress at the end of the season. application of humic acid had a positive and significant effect on all test traits. the highest grain yield, number of grains per spike, and 1000-grain weight were obtained from the application of 3 liters per hectare of humic acid under normal irrigation conditions. under end-of-the season drought stress, the current photosynthesis and the share of current photosynthesis decreased by 29% and 10%, respectively while remobilization and contribution of remobilization increased by 16% and 34%, respectively. in general, to increase the rate of grain yield under optimal conditions and reduce the drop in stress conditions, growth regulators such as cycocel by a concentration of 3 g/l and organic acid fertilizer by the concentration of 4 liters per hectare are recommended.