تاثیر تنش شوری بر مشخصه‌های مورفوفیزیولوژیکی برخی ژنوتیپ‌های انار

انار یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که در بسیاری از نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا کشت می شود. در برخی باغات انار، تنش شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی است که با کاهش بهره وری به تولید انار آسیب می رساند. این پژوهش با هدف مقایسه مشخصه های رشدی بین ژنوتیپ های انتخابی شامل (1- ژنوتیپ چاه افضل، 2- وحشی بابلسر، 3- نرک لاسجرد سمنان 4- پوست سیاه یزد، 5- ملس یزدی، 6- رباب نیریز) تحت تنش شوری، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه چاه افضل شهرستان اردکان انجام شد. در طول مدت این آزمایش درختان با آب شور 0.5±9 دسی زیمنس بر متر هر 12 روز یک بار به صورت غرقابی آبیاری شدند. براساس نتایج این پژوهش و با توجه به کمترین میزان نشت یونی، بالاترین محتوای رطوبت نسبی و پتاسیم، مقدار بالای کلروفیل کل، کاروتنوئید و نسبت سطح برگ، کمترین نسبت سدیم به پتاسیم و درصد نکروزگی ژنوتیپ چاه افضل بیشترین سازگاری را نسبت به شرایط شوری داشت و پس از آن ژنوتیپ و ارقام پوست سیاه، وحشی بابلسر، نرک لاسجرد، ملس یزدی و در نهایت رباب نیریز قرار داشتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای بیشترین شباهت بین ژنوتیپ ها براساس پارامترهای ذکر شده در بالا بین ژنوتیپ نرک لاسجرد و ملس یزدی بود. بالاترین تفاوت بین ژنوتیپ چاه افضل با سایر ژنوتیپ ها مشاهده شد که این امر تفاوت معنی دار برتری ژنوتیپ چاه افضل نسبت به سایر ژنوتیپ ها در بررسی مجموع صفات را نشان می دهد. در مجموع با توجه به سازگاری و رشد مناسب این ژنوتیپ ها در شرایط شور پیشنهاد می گردد به عنوان پایه مورد استفاده قرار گیرند و ارقام ملس یزدی و رباب نیریز که در شرایط شور نیز تولید گل و میوه داشتند روی آن‌ها پیوند زده شوند.

the effect of salinity stress on the morphophysiological characteristics of some pomegranate genotypes

pomegranate is one of the most important horticultural products that cultivated in many tropical and subtropical parts of the world. meanwhile, in some pomegranate orchards, salinity stress is one of the abiotic stresses that harm agricultural crops such as pomegranate production by reducing productivity. this research aims to compare growth characteristics between selected genotypes including 1- chah afzal 2- vahshi babolsar, 3- narak lasjerd semnan 4- poost siahe yazd, 5- malase yazdi, 6- rababe neyriz, under salinity stress, in a randomized complete block design with three replicaions at chah afzal research station of ardakan city. during the whole experiment, the trees were irrigated with saline water with salinity of 9 &± 0.5 ds/m every 12 days. based on the results of this research and considering the lowest amount of ion leakage, the highest content of relative humidity and potassium, the high amount of total chlorophyll, carotenoid and leaf surface ratio, the lowest sodium to potassium ratio and necrosis percentage chah afzal genotype showed very good resistance to salinity conditions, followed by poost siahe yazd, vahshi babolsar, narak lasjerd, malase yazdi and finally rababe neyriz were highly sensitive to salinity. according to the results of cluster analysis, the highest similarity between genotypes based on the parameters mentioned above was between the narak lasjerd and malase yazdi. the highest difference between chah afzal genotype and other genotypes was registered. this shows a significant difference in the superiority of chah afzal genotype over other genotypes in total traits. therefore, due to the compatibility and proper growth of these genotypes in saline conditions, it is suggested that they could be used as a rootstock and the cvs. malase yazdi and rababe neyriz, which also produced flowers and fruits in saline conditions, can be grafted on them.