بررسی اثر غلظت‌های مختلف سایتوکینین و اکسین بر کشت درون‌شیشه‌ای عروسک پشت پرده (physalis alkekengi l.) با استفاده از جداکشت‌های برگی و ساقه

عروسک پشت پرده (physalis alkekengi) یک گیاه میوه‌دار است که به‌دلیل خواص غذایی و دارویی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. چرخه زایشی کوتاه و حساسیت میوه‌ها به آفات از محدودیت‌های اصلی کشت این گیاه است. استفاده از روش های ریزازدیادی برای تولید عروسک پشت پرده به عنوان راهکاری کاربردی مطرح است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر محیط‌های کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد مختلف روی جوانه‌زنی بذر و رشد دانه عروسک پشت پرده با استفاده از روش کشت بافت و نیز ارائه پروتکل مناسب برای ریزازدیادی این گیاه انجام شد. برای بررسی بیشترین درصدجوانه‌زنی، بذرها در دو نوع محیط کشت (موراشیگ و اسکوگ تغییر یافته و آب مقطر) و سه بستر نگهدارنده مختلف (آگار گیاهی، ماسه و کاغذ فیلتر) کشت داده شدند. برای اندام‌زایی گیاه عروسک پشت پرده از دو روش باززایی مستقیم (جداکشت ساقه) و باززایی غیرمستقیم (کالوس‌های تولید شده از جداکشت‌های ساقه و برگ) استفاده شد. جداکشت‌ها در ترکیبات مختلف هورمونی  6-benzylaminopurine (bap) و 2,4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-d) کشت شدند. بهترین محیط کشت برای جوانه زنی بذر، محیط کشت  ms (1.2) حاوی آگار گیاهی به عنوان تثبیت کننده (97درصد) بود. بهترین جداکشت برای تولید کالوس، برگ و بهترین محیط کشت ms (1.2) حاوی 4٬2-دی‌کلروفنوکسی‌استیک اسید (2 میلی‌گرم در لیتر) بود. بهترین محیط برای باززایی، ms (1.2) حاوی ga3 (0.5 میلی‌گرم در لیتر) وbap (3 میلی‌گرم در لیتر) بود. بهترین هورمون برای اندام‌زایی مستقیم ساقه، bap در غلظت‌های مختلف بود. بهترین محیط برای ازدیاد گیاهچه  ms (1.2) حاوی 6- بنزیل‌آمینوپورین به میزان 3 میلی‌گرم در لیتر و جیبرلیک اسید به میزان 0.5 میلی‌گرم در لیتر (بیش از 25 شاخساره از هر نمونه بود. ریشه‌زایی با استفاده از قرار دادن گیاهچه‌ها در ایندول-3-بوتیریک اسید (150 میلی‌گرم در لیتر) به مدت یک هفته و سپس انتقال آن‌ها به(ms (1.2 انجام شد. در نهایت گیاهچه‌های ریشه‌دار شده به خاک منتقل و سازگار شدند و بیش از 95 درصد آن‌ها در گلخانه زنده ماندند. این نتایج پروتکلی را برای ریزازدیادی تجاری گیاهان عروسک پشت پرده پیشنهاد می‌کند.

the effect of different concentrations of cytokinin and auxin on in vitro culture of physalis alkekengi (l.) using leaf and stem explants

physalis alkekengi is a fruit-bearing plant in iran. it is very popular due to the nutritional and medicinal properties. the main limitations of its cultivation are short reproductive cycle, fruits susceptibility to pests and limited information about crop management. the use of different micropropagation methods to produce physalis is proposed as practical solution. this study was conducted to evaluate the effect of culture medium and different concentrations of growth regulators on the seeds germination and organogenesis of p. alkekengi by using tissue culture technique as well as providing a suitable protocol for in vitro micropropagation of this plant. seeds were cultured in 1/2 ms and distilled water with three different stabilizers including plant agar, sand and filter paper. direct regeneration (stem) and indirect regeneration (callusing from stem and leaf explants) were used for regeneration of the physalis. explants were cultured in different hormone combinations of 6-benzylaminopurine (bap in 2 and 3 mg/l) and 2, 4-dichlorophenoxyacetic acid (2, 4-d) (2 mg/l). the best seed germination medium was 1/2 ms contains plant agar as stabilizer (95%). the best explant for callusing was leaf and the best medium was ½ ms containing 2, 4-d (2 mg/ l). the best regeneration medium was bap (3 mg / l) + ga3 (0.5 mg / l) on ms 1/2. the best hormone for direct organogenesis of stem was bap at different concentrations. the best medium for micropropagation was ½ ms containing bap (3 mg / l) + ga3 (0.5 mg / l) (more than 25 seedlings per explant). rooting was performed using iba (150 mg / l) followed by transferring seedlings to ½ ms after one week. finally, seedlings were easily transferred to the soil and more than 95% of them survived in the greenhouse. these results suggest a protocol for commercial micropropagation of physalis plants.