بررسی‌ خصوصیات فیتوشیمیایی اندام های گیاه تنگرس طی مراحل مختلف فنولوژیکی

گیاه تنگرس با نام علمی  rhamnus pallasii fisch. & c.a.mey.یکی از گونه های مهم خانواده rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اندام های مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه بر اساس شرایط اقلیمی و فنولوژیکی مختلف گیاهان در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، تیر، مرداد و مهر جمع آوری و با روش خیساندن در حلال متانول 80 درصد عصاره گیری شدند. محتوای ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و فنولیک اسید کل عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری و فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های dpph در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج در سطح احتمال 0.05 درصد معنادار هستند. حداکثر ترکیبات فنولی (1.02±583.66 میکروگرم گالیک اسید/گرم گیاه خشک)، آنتوسیانین (0.019± 9.062 میلی گرم/ لیتر) و فنولیک اسید (1.52±53.87 میکروگرم کافئیک اسید/گرم گیاه خشک) در اندام میوه و در ماه مهر و حداکثر ترکیبات فلاونوئیدی (1.77±514.48 میلی‌گرم کوئرستین/ گرم گیاه خشک) در اندام برگ و در ماه فروردین به دست آمد. عصاره میوه ها دارای بیشترین خواص آنتی اکسیدانی با مقدار50ic ، 0/24 ± 7.52 میکروگرم بر میلی لیتر در ماه مهر بودند، پس از آن برگ ها با 0.29±8.18  میکروگرم بر میلی‌لیتر در ماه فروردین، ریشه با 0.29±13.50 میکروگرم در میلی لیتر در ماه فروردین و پوست درخت با 0.37±14.79میکروگرم در میلی لیتر در ماه اردیبهشت به ترتیب قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کیفیت و کمیت محتوی مواد موثره اندام های مختلف تنگرس تحت شرایط تغییرات فصلی متفاوت است و می توان از این نتایج برای استخراج حداکثر ترکیبات به منظور آنالیزهای بعدی و همچنین استفاده در صنایع مختلف دارویی و غذایی بهره برد.

evalution of phytochemical screening of rhamnus pallasii parts at different phenological stages

rhamnus pallasii fisch. & c.a.mey. is one of the most important speciesof the rhamnaceae family, which have widely distributed in iran. variousfactors such as different harvest period, habitat, and climate affect thecontent of plant secondary metabolites. in this study, phytochemicalscreening in different morphological parts (fruit, leaf, bark and root)investigated in april, may, july, august and october based on differentclimatic and phenological conditions. different parts extracted with watermethanol(80%). the content of phenolics, flavonoids, anthocyanins andphenolic acid compounds of extracts was determined byspectrophotometry method and the antioxidant diphenyl pykryl hydrazyl(dpph) test was used. the results are significant at the level of 0/05.methanolic extract of fruit collected in october showed the largest contentof total phenolics (583.66 ± 1.02 μg gae/g de), anthocyanin (9.06 ±0.019 mg /l) and phenolic acid (53.87 ± 1.52 μg cae/g). also, the highesttotal flavonoid content was found in methanol extract of leaves in april(514.48±1.77μg qe/g). the fruits exhibited excellent antioxidantproperties with ic50 value of 7.52±0.24 μg/ml in october, followed byleaves (8.18±0.29 μg/ml in march), roots (13.50±0.29 μg/ml in march)and barks (14.79±0.37 μg/ml in may). as a result, there is seasonalvariation in both the quality and quantity of phenolic compound indifferent parts of rhamnus. the phenolic-rich extracts in this study can beeffectively used for both research and industrial applications.