تاثیر میکوریزا و نانواکسید آهن و روی بر گره‌زایی و عملکرد کمی و کیفی عدس (lens culinaris medik) دیم

به منظور بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و محلول پاشی نانواکسید آهن و روی بر گره زایی و برخی صفات کمی و کیفی عدس تحت شرایط دیم، آزمایشی در سال 97-1396 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در روستای زردالو اردبیل اجرا شد. تیمارها شامل محلول پاشی با نانواکسید آهن و روی در چهار سطح (محلول پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول پاشی 0.6 گرم در لیتر با نانواکسید آهن، 0.6 گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی هر کدام 0.3 گرم در لیتر) و کاربرد میکوریزا در چهار سطح (عدم کاربرد میکوریزا به عنوان شاهد، کاربرد میکوریزا موسه آ، میکوریزا اینترا و کاربرد توام میکوریزا موسه آ و اینترا) بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد که محلول پاشی نانواکسید آهن و روی و کاربرد توام قارچ میکوریزا موسه آ با اینترا، تعداد گره های فعال در بوته، درصد گره های فعال در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه را (به ترتیب 173.2، 93.08، 36.58 و 58.34 درصد) نسبت به شرایط عدم محلول پاشی و عدم کاربرد میکوریزا افزایش داد. همچنین، محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی و کاربرد میکوریزا موسه آ با اینترا به ترتیب 42.14، 95.17، 120، 58.2 و 47.55 درصد تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن خشک ریشه، محتوای روی دانه و میزان پروتئین دانه نسبت به شرایط عدم محلول پاشی و عدم کاربرد میکوریزا افزایش داد. به نظر می رسد محلول پاشی نانواکسید آهن و روی و کاربرد میکوریزا به واسطه بهبود برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، می تواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد کمی و کیفی و کاهش اثرات محدودیت آبی تحت شرایط دیم باشد.

effects of mycorrhizae and nano fe-zn oxide on nodulation and quantitative and qualitative yield of rain fed lentil (lens culinaris l.)

in order to study the effects of mycorrhizae and foliar application of nano fe and zn oxides on nodulation and quantitative and qualitative yield of lentil under rain fed conditions, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in a farm at zardalo village, ardabil province during 2017-2018. treatments included foliar application of nano fe and zn oxides at four levels (foliar application with water as control, foliar application of nano iron oxide (0.6 gl-1), nano zinc oxide (0.6 gl-1), combined foliar application of nano fe and zn oxides (0.3 g l-1 each), and application of mycorrhiza at four levels (no application of mycorrhiza as control, application of mycorrhizae mosseae, mycorrhiza intraradices, and combined application of mycorrhiza intraradices with mycorrhiza mosseae). means comparison showed that foliar application of nano fe-zn oxides as well as combined application of mycorrhizal mosseae and intraradices increased number of active nodules per plant, percentage of active nodules per plant, 100 grain weight, and grain yield by 173.2, 93.08, 36.58, and 58.34% respectively in comparison with no foliar application of nano fe-zn oxide and no application of mycorrhiza. also, combined foliar application of nano fe-zn oxide along with mycorrhiza mosseae and intraradices increased respectively the number of grains per pod, number of pods per plant, dry weight of root, zinc content of grains, and protein contentof grains increased by 42.14, 95.17, 12o, 58.2, and 47.55%, respectively in comparison with no application of mycorrhiza and nano fe-zn oxide. it seems that foliar application of nano fe-zn oxide and mycorrhiza application owing to improving some morphophysiological traits can be considered as a proper method for increasing quantitative and qualitative yield and mitigating the effects of water deficit in rain fed conditions.