نقش توام قارچ میکوریزا و کود شیمیایی فسفر بر جذب عناصر غذایی اندام های هوایی گیاه جو زراعی تحت شرایط دیم

با توجه به اینکه گیاهان زراعی، بخش عمده عناصر غذایی ضروری مورد نیاز خود را توسط خاک جذب کرده و در شرایط دیم که کمبود جذب عناصر غذایی وجود دارد از طریق راهکارهایی مثل استفاده از کود زیستی می‌توان جذب عناصر غذایی را در زراعت دیم افزایش داد، به همین جهت به منظور بررسی نقش قارچ میکوریزا بر جذب عناصر غذایی ارقام جو دیم، آزمایشی تحت شرایط مزرعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سرابله، ایلام در سال زراعی 99-1398 اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و منابع کودی شامل: شاهد (عدم مصرف منابع کودی)،50 درصد نیاز فسفر گیاه به صورت کود شیمیایی، قارچ میکوریزا، قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد نیاز فسفر گیاه به صورت کود شیمیایی و100 درصد نیاز فسفر گیاه به صورت کود شیمیایی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر برهکمنش رقم ×منابع کودی بر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، مس و منگنز معنی‌دار بود. برهمکنش جو رقم فردان ×قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد کود شیمیایی فسفر دارای بیشترین نیتروژن (11.1 درصد)، فسفر (1.19 درصد)، پتاسیم (3.92 درصد)، منیزیم (0.292 درصد)، آهن (136.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، منگنز (65.8 میلی گرم بر کیلوگرم) و مس برگ (65.71 میلی گرم بر کیلوگرم) بود. با توجه به نتایج به دست آمده نشان داده شد که در شرایط دیم منطقه رقم جدید فردان ×قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد کود شیمیایی فسفر می‌تواند توصیه گردد.

the combined role of mycorrhizal fungi and phosphorus fertilizer on nutrient uptake of shoot in barley under rainfed conditions

in order to investigate the effect of mycorrhiza fungi on nutrient uptake of barley in rain fed conditions, a field experiment was carried out in factorial analysis based on randomized complete block design with three replications at the farm station of sarablah agricultural research center, ilam during 2019-2020 cropping season. experimental factors were four barley cultivars (mahali, mahoor, khoram, and fardan) and fertilizer application including: control (without fertilizer application and mycorrhizal fungi), 50% p chemical fertilizer recommended based on soil test (25 keg/ha), mycorrhizal fungi (glomus mosseae, glomus etunicatum, and rhizophagus irregularis), mycorrhizal fungi along with 50% p chemical fertilizer, and 100% p chemical fertilizer as recommended. results indicated that interaction between cultivar and fertilizer sources had significant effect on nitrogen, phosphorus, potassium, magnesium, iron, copper, and manganese. interaction of fardan cultivar and mycorrhizal fungi + 50% phosphorus fertilizer resulted in the highest nitrogen (11.1%), phosphorus (1.19%), potassium (3.92%), magnesium (0.292%), iron (136.5 mg.kg-1) manganese (65.8 mg.kg-1), and copper (65.71 mg.kg-1) in leaves. according to the obtained results, in the rain fed conditions, the new cultivar fardan is recommended with mycorrhizal fungi along with 50% phosphorus fertilizer given the high concentration of high macro elements (nitrogen, phosphorus, potassium and magnesium) and micro elements (iron, manganese, and copper) and the role of these elements in plant growth and photosynthesis