ارزیابی و مقایسه ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (teucrium polium l.)در تحمل به تنش خشکی

گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین به‌عنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی می‌باشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط تنش خشکی می‌تواند منجر به کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم‌آب شود. درپژوهش حاضر به مطالعه پاسخ‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (teucrium polium l.) بومی جنوب‌ شرقی ایران در شرایط تنش خشکی خواهیم پرداخت. لذا به این منظور یک آزمایش گلخانه‌ای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای رطوبتی 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. نتایج حاصل از داده‌ها نشان داد صفات مورفولوژیکی مورد بررسی شامل طول ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی درسطح پنج درصد با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب افزایش طول ریشه، محتوای پرولین و ترکیبات فنلی، کاهش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل‌کل و محتوای پروتئین گردید. بالاترین مقاومت به تنش را اکوتیپ های مناطق سرچشمه و کوهپایه و کمترین مقاوت را گیاهان مناطق شهداد و عنبرآباد نشان دادند. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر حاکی از مقاومت نسبی این گیاه به تنش خشکی می‌باشد. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. از بین اکوتیپ های بررسی شده گیاهان منطقه سرچشمه و کوهپایه به شرایط تنش خشکی 40 درصد پاسخ مطلوبتری دادند و با اطمینان بیشتری می توان کشت این اکوتیپ ها را در مناطق تحت تنش توصیه کرد.

Evaluation and comparison of ten ecotypes of Teucrium polium L. in tolerance to drought stress

Medicinal plants, as important agricultural products, can be considered as the greatest national wealth for any country because of their vital role in promoting national goals for health and also as genetic treasures. Having a diversity of climates, Iran has a great variety of medicinal plants. Detecting the growth status of medicinal plants under drought stress conditions can lead to the cultivation of resistant plants in dry or semidry areas. In the present study, we investigated the morphological and physiological responses of ten ecotypes of the medicinal plant Teucrium polium L. native to southeastern Iran under drought stress. For this purpose, a factorial greenhouse experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. In this experiment, moisture treatments of 100, 70, and 40% of field capacity were applied. Analysis of the data showed that the morphological traits under study including stem length and fresh and dry weight of shoots decreased by 5% with increasing drought stress. Drought stress also increased root length, proline content, and phenolic compounds while decreasing chlorophyll a, b, total chlorophyll, and protein contents. The highest resistance to stress was shown by ecotypes growing in Sarcheshmeh and Kuhpayeh regions and the lowest resistance was shown by plants in Shahdad and Anbarabad regions. The results of the study indicated the relative resistance of this plant to drought stress. Therefore, it is a very suitable medicinal plant for cultivation in dry and low water areas of Iran. Among the studied ecotypes, the plants of Sarcheshmeh and Kuhpayeh regions responded 40% better to drought stress conditions and cultivation of these ecotypes in stressed areas can be recommended with more confidence.