تاثیر کاربرد ریشه‌ای و برگی سلنیوم بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه گندم (triticum aestivum l.) تحت تنش شوری

به منظور بررسی اثر کاربرد برگی و ریشه‌ای سلنیوم (صفر و 20 میکرومولار) بر روی برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گندم (triticum aestivum l.) واریتۀ چمران تحت تنش شوری (100 میلی‌مولار کلرید سدیم)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1396 به‌صورت هیدروپونیک در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. نتایج به دست آمده کاهش معنی‌دار‌ شاخص‌های رشدی، نسبت کلروفیل به کاروتنوئیدها، مقدار کلروفیل‌ها و پروتئین کل و افزایش معنی‌دار مالون دی‌آلدئید، پرولین، آنتوسیانین و فنل کل را در اندام هوایی گیاهان تحت تنش شوری نسبت به گیاهان شاهد نشان داد. در شرایط شاهد کاربرد سلنیوم، در هر دو شکل برگی و ریشه‌ای، باعث کاهش معنی‌دار طول ریشه و افزایش معنی‌دار فنل کل شد، همچنین افزایش معنی‌دار مقدار پرولین و کاروتنوئیدها با کاربرد برگی سلنیوم در شرایط شاهد مشاهده شد. در تنش شوری کاربرد سلنیوم به‌شکل برگی باعث افزایش طول ریشه و وزن تر اندام هوایی و در هر دو شکل بکار رفته باعث بهبود سایر شاخص‌های رشدی گیاه گندم  شد. همچنین افزایش معنی‌دار مقادیر کلروفیل‌ها و پروتئین با کاربرد برگی و افزایش قندهای محلول و فنل کل با هر دو شکل بکار رفته از سلنیوم در گیاهان تحت تنش شوری مشاهده شد. در تنش شوری، کاربرد سلنیوم تنها به‌شکل برگی بود که توانست موجب کاهش معنی‌دار محتوای مالون دی‌آلدئید شود. مطابق نتایج حاصل از این تحقیق، کاربرد سلنیوم، بویژه از طریق برگ‌ها، نقش قابل توجهی در تخفیف تنش شوری در گیاه گندم دارد.

The effect of root and foliar application of selenium on some physiological and biochemical responses of wheat (Triticum aestivum L.) under salt stress

In order to investigate the effects of foliar and root application of selenium (0 and 20 µM) on some physiological and biochemical parameters of wheat (Triticum aestivum L.) var. Chamran under salt stress (0 and 100 mM NaCl), an experiment was conducted hydroponically based on  a completely randomized factorial design with three replications at Payame Noor university in 2017. Results showed the significant decreases in growth parameters, chlorophyll to carotenoids ratio, and chlorophylls and total protein contents while significant increases were recorded in malondialdehyde, proline, anthocyanin, and total phenol contents of plant shoots under salt stress. Under control condition, both forms of selenium application significantly decreased the root length while increasing the total phenol content. Moreover, significant increases in proline and carotenoids contents were found under foliar application of selenium in control plants. Under salinity stress, foliar application of selenium significantly increased the root length and shoot fresh weight and its application at both forms improved the other growth parameters of plants. Likewise, significant increases in protein and chlorophylls contents of plants by foliar application and soluble sugars and total phenols contents of plants by both forms of application of selenium were attained under salinity. Only foliar form of application of selenium could decrease the malondialdehyde content of plants under salinity stress. According to the findings, selenium application, especially through leaves, played a remarkable role in ameliorating the effects of salt stress in wheat.