ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج (oryza sativa l.) بر اساس برخی شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی

برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی است که غذای ثابت بیش از نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صفاتی نظیر ارتفاع گیاه، طول خوشه، تعداد پنجه موثر، تعداد کل دانه، تعداد دانه‎ پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل، دوره رشد، فنول کل، ظرفیت آنتی‎اکسیدانی بر اساس 2،2دی فنیل1پیکریل هیدرازیل (dpph)، با 30 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک‎ کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه برنج آمل بود. نتایج نشان داد که ارقام آمل 1 و بیجار از ایران به‌ترتیب دارای فعالیت آنتی‎اکسیدانی و محتوای فنول کل بالاتری نسبت سایر نمونه‎های مرور شده در این تحقیق بودند. بالاترین تعداد دانه کل، پر و وزن هزار دانه در ژنوتیپ ir56 مشاهده شد. ژنوتیپ ها بر اساس صفات زراعی و با روش upgma به پنج خوشه تقسیم شدند. بیشترین میانگین عملکرد مربوط به خوشه چهارم و کمترین آن مربوط به خوشه پنجم بود. تجزیه و تحلیل مولفه اصلی، 79.01 درصد از تغییرات کل را توجیه کرد که صفات عملکرد اقتصادی، تعداد دانه کل و تعداد دانه پر بیشترین نقش را ایفا نمودند. دو جزء اصلی، 43 درصد اطلاعات مربوط به داده های خام از صفات مرتبط با عملکرد را ارائه دادند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از صفاتی مانند عملکرد اقتصادی، تعداد دانه کل و تعداد دانه پر می تواند به‌عنوان یک استراتژی اصلاحی جهت نیل به ارقام برنج با عملکرد بالا به کار گرفته شود.