اثرات تیمارهای دودی بر جوانه‌زنی بذرهای استراتیفیکاسیون شده گیاه دارویی-مرتعی کما (boiss. ferula ovina)

گیاه کما (apiaceae)ferula ovina boiss. یک گیاه چندساله دارویی در مراتع و مناطق کوهستانی مرتفع ایران است. جمعیت این گونه دارویی مرتعی ارزشمند به‌دلیل بهره‌برداری بی‌رویه، تغییر شرایط اقلیمی همین‌طور کمون بذرهای آن در زمان بلوغ رو به کاهش است. در این تحقیق برای نخستین بار اثر تیمارهای دودی (ذرات دود و دو روش تهیه عصاره دودی) حاصل از سوختن کاه گندم بعد از اعمال دوره های مختلف استراتیفیکاسیون سرد (0، 7، 15 و 30 روز) بر جوانه زنی بذرهای کما مطالعه شد. بر اساس نتایج، استراتیفیکاسیون باعث تغییر سطح کمون و افزایش درصد و سرعت جوانه زنی بذرهای کما به طور معنی دار نسبت به شاهد شد. اعمال تیمار ذرات دودی بعد از استراتیفیکاسیون، سرعت و درصد جوانه زنی بذرها را نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین افزایش درصد جوانه زنی نسبت به شاهد (20 درصد) در تیمار 2 دقیقه مجاورت با ذرات دود بعد از 7 روز استراتیفیکاسیون سرد مشاهده شد. دو روش عصاره دودی مورد استفاده در این تحقیق در دامنه 0.001 و 0.01 نسبت حجمی بعد از استراتیفیکاسیون جوانه زنی بذر را افزایش دادند به‌طوری‌که بیشترین درصد جوانه زنی (80 درصد) از نسبت 0.001 محلول آبی کاه نیم سوز بعد از 30 روز استراتیفیکاسیون به دست آمد، اما محلول پایه دود آب منجر به کاهش درصد جوانه زنی در تیمارهای 0 و 30 روز استراتیفیکاسیون و تولید گیاهچه های ضعیف در تمامی دوره های استراتیفیکاسیون شد. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که اعمال تیمارهای دودی در این مطالعه سرعت و درصد جوانه زنی بذرهای استراتیفیکاسیون شده کما را بهبود می‌بخشد.