تحلیل شیوه های تولید نشانه های دیداری در شعر معاصر

شعر دیداری گونه ای از شعر است که با تکیه بر نشانه های بصری، بخشی از معنا و مفهوم را به شکل دیداری به مخاطب منتقل می کند. این پژوهش برای تحلیل شیوه های تولید نشانه های بصری در شعر معاصر است که با بررسی اشعار شاعران معاصر انجام شده است. بنا به یافته های پژوهش؛ شعر دیداری در ایران به دو گونۀ کلی تقسیم میشود؛ نخست شعر دیداری متکی به کلمه که غالباً با هنجار گریزی نوشتاری، سامان مییابد و باید گفت بخش عمده ای از شعر دیداری پیش از انقلاب در این حوزه جای میگیرد. دیگر، شعر دیداری متکی به مصالح برون متنی مانند تصویر، نگاره و طرح که در شعر دیداری دهۀ هفتاد به چشم می خورد و در نگاهی جزئی تر شعر دیداری، گونه های دیگری پیدا میکند که با اتکا به این شگردها پدید آمده است: شکستن و جدانویسی اجزای واژه، تکرار حروف و عبارت، استفاده از عدد و نشانه های سجاوندی بعنوان نشانۀ بصری و نظم دادن به کلیّت نوشتار برای تولید یک تصویر، استفاده از نرم افزارهای گرافیکی برای سامان دادن به شعر شکل، استفاده از عکس و تصویر در شعر و استفاده از طراحی برای تولید نشانۀ بصری. با توجه به یافته های پژوهش میتوان نتیجه گرفت که در شعر دیداری معاصر بیشتر از شیوۀ شکسته نویسی و جدانویسی اجزای واژه ها استفاده شده است.