بررسی و معرفی محتوایی کتاب «حقایق» ملامحسن فیض کاشانی و جایگاه آن در میان کتب مشابه

در سنّت اخلاق نویسی در طول هزار سال گذشته آثار اخلاقی متعدد و متنوعی با سبکها و گرایشهای فکری مختلفی نوشته شده است. در عصر صفویه نیز بفراخور شرایط علمی و مذهبی این نوع آثار رونق و رشد چشمگیری پیدا کرد. کتاب «حقایق» یکی از آثار اخلاقی بسبک «کیمیای سعادت» امام محمد غزّالی است که بدست استادی مسلّم در حکمت نظری و حکمت عملی و برخاسته از مکتب حکیم متاله صدرالدین شیرازی، بجامعه‌ علمی ایران عرضه شد. مولف این اثر ملا محسن فیض کاشانی است و مترجم آن نورالدین اخباری نوه‌ برادر ملا محسن. این کتاب از گروه کتب اخلاقی غیرروایی است که سه بخش معرفت نفس و ناپسندیده ها و پسندیده ها برشته‌ تحریر درآمده است. این پژوهش به شیوه‌ تحلیل محتوا باین سوال اصلی پاسخ داده است:محتوای کتاب«حقایق» چیست؟ و در مقایسه با کتب مشابه از چه جایگاهی برخوردار است؟نتیجه‌ نهایی تحقیق گواه این نکته است که مولف در بُعد نظری و محتوایی از استادش ملاصدرا تاثیر عمیقی پذیرفته و در تلفیق عقل و کشف و شرع در طرح این کتاب با اتکاء بر معارف شیعه موفق بوده و در بهره گیری از ساختار کیمیای سعادت نیز با ابداع و ابتکار اثری اخلاقی-عرفانی آفریده است.