بررسی سبک شناسی مقتل منظوم فدایی مازندرانی

سبک به مفهوم روش خاصّ ادراک و بیان افکار با ترکیب کلمات و انتخاب آنها و طرز تعبیر ویژه است. سبک شناسی در نظم فارسی با توجّه به زبان، دوره تاریخی، نگرش نویسنده و موضوع اثر با عنوانها و شیوه‌های مختلفی نامگذاری و تقسیم بندی شده است که شناخت این سبکها، موجب درک درستتر از متن میشود. میرزا محمود تلاوکی مازندرانی، متخلّص به فدایی (1200ـ1280) از مرثیه سرایان و سوگ‌سرایان بزرگ عاشوراییِ روزگار قاجار و نهضت بازگشت ادبی است. فدایی در بلندترین ترکیب‌بند خود کوشیده است نوع ادراک خود را نسبت به واقعه عاشورا و جانفشانیهای امام حسین (ع) و یاران و خاندان آن حضرت بیان کند. در این پژوهش مقتل فدایی در دو سطح زبانی (آوایی، لغوی، نحوی) و ادبی (استعاره، مجاز، کنایه، تشبیه) مورد بررسی قرار گرفته است. دستاورد پژوهش ناظر بر این است فدایی کوشیده با بکارگیری کلمات و ترکیبات عربی که متناسب با مرثیه است به سرودن مقتل بپردازد. بسامد انواع موسیقی (بیرونی، کناری، درونی، معنوی) به 2563 مورد میرسد که نشان‌دهنده توجّه فراوان فدایی به سطح زبانی است. فدایی در سطح ادبی با بکاربردن587 مورد تشبیه و 358 مورد اضافه تشبیهی و 326 مورد استعاره از نوع تشخیص، دلبستگی خود را به تشبیه و تشخیص برای وصف تپنده واقعه کربلا ابراز کرده است