بررسی سبکی غزلیات اجتماعی عارف قزوینی و مقایسه با شاعران همدوره (لایه ایدیولوژی)

بررسی سبک شناسانه یک اثر ادبی موجب میشود تا شاخصه ها و برجستگیهای فکری، زبانی و ادبی آن اثر مشخص شود و اگر این کار با داده ها و تحلیلهای آماری همراه شود، ویژگیهای برجسته سبکی آن اثر روشن میشود. برای بـررسی سبک یک اثر ادبی، باید آن را در لایه های آوایی، واژگـانی، بـلاغی، نحـوی و ایدیـولـوژی بررسی کرد. ایـن مقـاله بـا بـررسی غـزلیـات اجتماعی عارف، ویژگیهای بـرجسته لایه ایدیـولوژی غزلیـات اجتماعی او را نشان میدهد. سبک شناسی غزلیـات اجتمـاعی عارف در این مقاله، بر اساس کتـاب «سبک شناسی، نظـریه ها، رویکردها و روشها» از محمود فتوحی انجام میشود. بـر اساس آمارهای ارایه شده، تعداد غزلیـات اجتماعی عارف از غزلهای عاشقـانه او بیشتـر است. این غزلهای اجتماعی بـا تـوجه بـه تحولات اجتمـاعی عصر مشروطه سروده شده است و غزلیاتی که به حوادث عصر مشروطه اشاره ای ندارد، در دیـوان او کمتـر است. این غزلیـات در موضوعـات مختلفی ماننـد آزادی، وطن، انتقـاد اجتماعی، استبداد، زنـان و تعلیم و تربیت سروده شده است و میزان توجه عارف بهر کدام از این مفاهیم متفاوت است.