بررسی سبکی و محتوایی ذیل المعارف

با وجود آنکه بخش عظیمی از گنجینه های ادبی- فرهنگی ایران در سالهای اخیر شناسایی و معرفی گردیده، با این وجود کم نیستند آثار ارزشمندی که همچنان در پرده خمول مانده اند؛ از جمله این آثار،ذیل المعارف اثر شیخ صدر الدین جنید بن فضل الله شیرازی، از شیوخ و کاملان قرن هشتم به زبان فارسی آمیخته به عربی با غالبیت عربی است. کتاب او مهمترین شرح عوارف المعارفِ شیخ ابوحفص شهاب الدین عمر سهروردی(م632)است که از امّهات متون صوفیه به زبان عربی بشمار میرود و از زمان تالیف، مورد عنایت جدّی شیفتگان طریقت قرار گرفته و کتاب درسی اهل تصوف در خانقاهها گشته بود. نسخه شناخته شده و منحصر بفرد این کتاب در ایران، متعلق به آستان قدس رضوی مشهد است و در این نوشتار، سه نسخه نویافته از آن که متعلق به کتابخانه های دانشگاه کمبریج لندن، حالت افندی و عاطف افندی استانبول ترکیه است، نیز معرفی میگردد. هدف اصلی نوشتار آنست که به شیوه تحلیل محتوا ، ضمن معرفی اجمالی مصنّف و بیان ضرورت و اهمیت تصنیفش در حل معضلات و دشواریهای عوارف المعارف ، نسخه از نقطه نظر ارزش ادبی و عرفانی، مورد مداقّه قرار داده شود.