بررسی و تحلیل گذرایی و گذرانی زمان در حدیقه الحقیقه سنایی

حدیقه الحقیقه به دلیل آغازگری در بکارگیری عرفان در شعر و به دلیل تاثیرگذاری در منظومه-های تعلیمی- عرفانی بعدی دارای اهمیت است. گذرنده بودن زمان، نحوه گذر آن، دربایستهای سپری کردن و احکام اخلاقی گذراندن آن از محورهایی است که در کتاب حدیقه پی گرفته شده است. در این کتاب هنگامی که سراینده بیوفایی جهان و فریبکاری آن را در نظر میآورد و به سرنوشت میرایی بشر به عنوان گذشته عام او اشاره میکند؛ میتوان نگره وی را به گذرایی وگذرانی زمان بر رسید. در این میان بررسیهای سبک شناسی حدیقه نیز با توجه به بسامد واژه هایی همچون چرخ و زمانه از مولفه های راهیابی به ذهن سنایی درباره زمان است.بررسی حدیقه الحدیقه نشان میدهد رونده بودن ایام و لغزانی مهلت عمر تاثیر بسیاری بر اندیشه سنایی داشته است؛ در حدیقه یک پای ثابت استدلالات اخلاقی و اهتمام به موازین شرعی استناد به نپایندگی دنیاست. سراینده بنا بر جهان نگری الهی بر آفات زمان توقف نمیکند، به فرا زمان و فرامکان میپیوندد و عمر باقی را طلب میکند.