داستانهای اپیزودگونه در تاریخ بیهقی نگاهی به اپیــزود گونه های ( ابوالحسن بولانی، ابن سمّاک و افشین و بودلف) در تاریخ بیهقی

در کتابِ تاریخ ِابوالفضل بیهقی به حکایات همزمانی و ناهمزمانیی بر میخوریم که حذف آنها لطمه ای به بحث تاریخ که بیان رخدادهای گذشته است، وارد نمیکند. پرسش این است که جایگاه این حکایات در شکل و شمایل ظاهری و نیز محتوایی تاریخ بیهقی کجاست؟ بدون تردید ابوالفضل بیهقی در کاربرد این حکایات در نقل تاریخ به هر دو جنبه ساختار ظاهری و نیز درونمایه و محتوا توجّه داشته است؛ وی از منظر نخست از هنر داستان نویسی بهره برده وتا حدودی ارکان داستان نویسی را رعایت کرده است؛ لذا در این شیوه نقل، گاهی به مصداق «الکلام یجرّالکلام» یا «ازسخن سخن شکافد»، از چهارچوب روایتی داستان در داستان استفاده میکند و کتاب تاریخ را بسیار خواندنی جلوه میدهد؛ و از جهت دیگر، این امر به منظور تحلیل، ورز دادن و نیز جا انداختن مطالب و متقاعد کردن خواننده و با هدف تبیین و القا راستی و درستی حوادث تاریخی و توجیه رفتار شخصیتهای آن عصر انجام شده است؛ لذا ما در این مقاله قصد داریم این مدل نوشتاری را در داستانک های «ابوالحسن بولانی» و «ابن سمّاک» و داستان کوتاه «افشین و بودلف» به شیوه هرمنوتیک، مقایسه و روانشناسی بررسی کنیم و نشان دهیم که این داستانک ها همچون اپیزودهای داستانی، هم در شکل و قالب ظاهری و هم محتوای کتاب تاریخ بیهقی، نقش بسیار موثّری دارند.