مقایسه تحوّل تصویر می و ملزومات آن از قرن چهارم تا ششم

«می» و «بادهگساری» همواره از آغاز، از مضامین پرکاربرد شعر فارسی بوده است. این مقوله در دوره اول ادبی، از نظر سبکی و نیز دوره پس از آن، از جهت نوع کاربردها و بسامدهای آن در راستای ایجاد سبک و سنتهای ادبی قابل بحث و بررسی است. نویسنده در این مقاله با مقایسه میان حدود دوازده شاعر از سه دوره پیاپی(شعرای قرنهای چهارم، پنجم و ششم)، کوشیده است درخصوص نحوه کاربرد و برخورد شاعران با این مضمون، تحول و بتدریج خروج از سبکی به سبک دیگر را در اشعار این شاعران بنمایاند. این تحوّل که ابتدا از جنبه فکری نشیت میگیرد، کم‌کم به عرصه زبان و بیان کشیده میشود. براساس نمونه‌ها، شاهد تغییر در کاربردها از نظر زبانی و ادبی و نیز بنوعی تدریجا تغییر نگرش در باب مقوله می و ملزومات آن –همچون دیگر عناصر و مقولههای ادبی- هستیم. در این مقاله آثار منظوم مبنا قرار داده شدهاست؛ در گزینش شاعران، سرآمدان هر دوره ادبی منظور بودهاند؛ این شاعران عبارتند از:قرن چهارم: رودکی(329)، دقیقی(369)، کسایی(391)، فردوسی(409) قرن پنجم: فرخی(429)، منوچهری(432)، فخرالدین اسعدگرگانی(446)، اسدی(465)قرن ششم: سنایی(521-542)، انوری(583)، خاقانی(595)، نظامی(614)