پرِ نان و بوسه آن در شعر خاقانی

یکی از مسایل و موضوعات مهم مطرح در شعر و ادب فارسی به ویژه در دو سبک و مکتب آذربایجانی و هندی، فرهنگ عامّه و اعتقادات و مسایل و مظاهر زندگی مردم است که به دلیل عدم تحقیق جامع و کافی درباره آنها و کمبود منابع معمولاً در شرح و تفسیر آنها برداشتهای گوناگون و گاهی نادرستی میشود. یکی از این موارد، تعبیر «پرنان» و بوسه پر نان است که در دو بیت از خاقانی آمده است و استادانی که به شرح و توضیح اشعار خاقانی پرداخته اند آن را به معنی ریزه کوچک و قطعه نازکی از نان و یا کناره نان معنی کرده اند و در تعبیر «بوسه زن چون پر نان» یا «بوسه چون پر نان زدن» فاعل را شخص انسانی گرفته اند اما به عقیده ما «پر نان» به معنی دسته ای از پر مرغ است که با نخی بسته میشد و در گذشته به ویژه در مناطق روستایی که شخصاً در منزل نان پخت میکردند برای نقش و نشان کردن نان آن را روی خمیر نان میکوبیدند و در تعبیر بوسه پر نان نیز به عقیده ما فاعل فعل به طریق استعاره مکنیّه از نوع تشخیص، خود پر نان است که عمل کوبیده شدن آن بر روی خمیر و تماس حاصل کردن با آن، به بوسه تعبیر شده است.