بررسی سبک شعر مجد همگر شیرازی از دیدگاه مسایل ادبی

مجدالدّین همگر شیرازی (607 – 686 هـ. ق)، از شعرای معروف ایران در سده هفتم هجری است. او شاعری را در دربار اتابکان فارس آغاز کرد و پس از برافتادن سلغریان، چندی را در خدمت قراختاییان کرمان به مداحی سپری کرد و در آخر به خاندان جوینی در اصفهان پیوست و پس از زوال آنان در تنهایی درگذشت. دیوان چاپی او حاوی 6201 بیت و شامل قصاید، غزلیات، ترکیب‌بندها، قطعات و رباعیات است. سوال اصلی این پژوهش آن است که جایگاه و نقش مجد همگر در تغییر و تحولات سبکی قرن هفتم چیست و شعر او در کدامیک از تقسیم‌بندیهای متداول سبک شعر فارسی جای میگیرد. برای پاسخ به این سوال، ویژگیهای شاخص ادبی شعر مجد همگر که به نوعی تعیین‌کننده سبک شخصی اوست، برای بررسی انتخاب شده و مباحثی مانند صور خیال، صنایع بدیع معنوی، تصویرسازیها و قالبهای شعری دیوان مجد همگر مورد تجزیه و تحلیل سبکی قرار گرفته است. به طور کلی در پاسخ به سوال پژوهش، میتوان شعر مجد همگر را ادامه سبک دوره سلجوقی دانست که در قرن هفتم نیز به حیات خود ادامه داده و جنبه‌هایی از شعر او مثل غزل و رباعیاتش در تکوین شعر فارسی موثر بوده است. سبک سلجوقی، سبک بینابین خراسانی و عراقی است که هم در دوره سلجوقیان و هم در دربارهای ملوک‌الطوایفی پس از فروپاشی سلاجقه، مورد توجه و اهتمام شعرای مدیحه‌سراست.