شبکه های رمزی در نوبت سوم کشف‌الاسرار

زمینه و هدف: جهان باورهای عرفانی بر اساس شناخت حاصل از شهود و تجربۀ حسّی مبهم و درونی قرار دارد که دانش و زبان معهود قادر به بیان آن نیست. دانشی اشاری -نه توصیفی و غیرقابل تجربه- که ازطریق تجربه بدست می‌آید. از زمان پیدایش علوم قرآنی و حتی پیش از آن، عالمان دینی، مفسرّان، متکلمان، خطیبان، مجلس‌گویان، دراویش و اهل تصوف بخوبی با شیوه های بیان رمزی آشنا بوده اند. مهمترین شاخص اصلی اندیشه ها و باورهای عارف، تامل در زبان است و بهمین سبب اهمیت ویژه ای دارد. در زبان فارسی عارفان و صوفیان بسیاری برای رسیدن به درکی عمیقتر و هنریتر از کلام خدا دست به تفسیر عرفانی قرآن زده اند و در طی این مدت انواع گوناگون تفسیر شکل گرفته است که یکی از آنها تفسیر عرفانی کشف الاسرار میبدی است. در این پژوهش نوبت سوم کشف‌الاسرار از منظر لایه ها و شبکه های رمزی و لایه ای مورد بحث و بررسی قرار داده شده است و بر اساس الگوی رمزگان رولان بارت در سه لایۀ هرمنوتیکی، معنایی و نمادین ویژگیهای رمزی تفسیر عرفانی کشف ‌الاسرار در نوبت سوم تحلیل شده است. روش مطالعه: این بررسی به شیوۀ توصیفی-تحلیلی بصورت مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته ها: در نوبت سوم کشف الاسرار میبدی انواع رمزگانی هرمنوتیکی، معنایی و نمادین تلاشی است برای تفسیر عرفانی آیات قرآن. نتیجه گیری: بخش اعظم تفسیر کشف‌الاسرار در نوبت سوم اشاری و رمزی است؛ به عبارت دیگر میبدی در این قسمت میکوشد جنبه هایی خاص از پیام کلام را در لایه های زیرین آن، که پیوندی وثیق با سخن ادبی و رمزی دارد، واکاوی نماید. میبدی به کمک انواع رمزگان هرمنوتیکی، معنایی و نمادین با معانی پنهان کلام درگیر میشود.