نگاهی به سنّت و نوآوری درتصویرپردازی شاعرانۀ شهریار

زمینه و هدف: شهریار را شاعر سنّتگرای نوجو‌ گفته‌اند و این، ویژگی غالب در سخن اوست؛ چه در زمینۀ موضوع و محتوا، چه زبان و چه تصاویر شاعرانه. در تصویرپردازی شاعرانۀ او، نو و سنّتی به هم آمیخته است؛ او هم تصاویر کلیشه‌ای و تکراری برگرفته از سنّت غزلسرایی فارسی را در شعر خود وارد میکند و بی‌قیدوبند آن را بکار میگیرد و هم با تکیه بر تجارب شخصی، دید فردی و عینیّت‌گرایی، تصاویر نو و بی سابقه‌ای از پدیده‌های معاصر و تجارب شخصی خویش میآفریند. در پژوهش حاضر، سنّت‌گرایی و نوگرایی شهریار در زمینۀ تصاویر شعری مورد بررسی قرار گرفته و تشبیهات و استعاره‌ها در شعر شهریار از این منظر بازکاویده شده و مورد تجزیه و تحلیل علمی و منتقدانه قرار گرفته است.روش مطالعه: روش تحقیق در این مقاله، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطّلاعات، اِسنادی (کتابخانه‌ای) است.یافته‌ها: بسامد تصاویر تکراری و کلیشه‌ای در شعر شهریار بسیار بالاست و حجم وسیعی از تصاویر او را، تصاویر ماخوذ از سنّت غزلسرایی فارسی تشکیل میدهد. تشبیهات و تصاویر مرتبط با ویژگیهای جمالشناسی معشوق، قریب به اتفاق، برگرفته از گذشته‌اند و نوآوریهای او در تصویرپردازی، بیشتر مرتبط با پدیده‌های معاصر، ویژگیهای زندگی مدرن و تجارب شخصی شاعر میباشد.نتیجه‌گیری: تصاویری که ویژگیهای جمال‌شناسی معشوق سنّتی را بازتاب میدهند در شعر او بصورت گسترده وارد شده‌اند. بسیاری از تصاویر شعری او درمورد معشوق، برگرفته از سنّت است و در این زمینه به‌ویژه از حافظ، بسیار تاثیر پذیرفته است. شهریار در تصویرپردازی بیشتر از تشبیه و استعاره سود جسته است و اگر نوآوری‌هایی در زمینۀ تشبیه داشته، در استعاره، سنّت‌گراتر است. در شعر او کمتر میتوان نشانی از سمبل و نماد یافت و این عامل نیز نشان از عدم فردیّت در نظام کلی تصویری شهریار است.