بررسی مایگان و شگردهای زبانی و بلاغی حرف اضافه رضا رفیع

طنز یکی از ژانرهای ادبی مهم محسوب میشود، که در طولتاریخ ادبیات این سرزمین، بویژه پس از نهضت مشروطه وظیفه انتقاد از مسائل اجتماعی را بر عهده داشته است. در بررسی آثار طنز آمیز علاوه بر تحلیل درونمایه ها و آماج طنز میتوان به بررسی تکنیک های طنزپردازی نیز پرداخت، که شناخت این شگردها در فهم و درک مخاطب و نیز التذاذ بیشتر آنها در مطالعه آثار طنزآمیز موثر است. رضا رفیع از طنزپردازان معاصر کشورمان است، که طنزهاییبه شعر و نثر دارد. او با نگاهی دقیق و با زبانی شیرین ضمن بهره گیری از انواع تکنیک ها طنزپردازی به طرح دیدگاه های انتقادی خود نسبت به نابسامانی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور می پردازد، که هم موجب خنده و تفکر مخاطب و هم سبب تنبّه مسئولان میگردد. رفیع هرچند در جایگاه یک طنزپرداز متعهد، دغدغه عدالت اجتماعی و آزادی بیان دارد؛ اما طنز او شیرین و غیرگزنده است. جستار پیش رو که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته، ضمن بررسی درونمایه و آماج کتاب حرف اضافه، شگردهای سه گانه زبانی، بلاغی و موقعیتی طنز رفیع نیز موردبررسی قرار گرفته است. برایند پژوهش حاضر حاکی از آن است، که رفیع از غالب شگردهای طنزپردازی به ویژه بهره گیری از ظرفیت زبان عامیانه و محاوره، در حوزه زبانی وکنایه و تعریض در سطح بلاغت و خلق موقعیت های طنزآمیز به وسیله توصیف سود جسته است. نگارندگان از شگردهای دیگر طنز نظیر: آیرونی، نظیره نویسی و نقیضه پردازی در حرفاضافه رفیع غافل نبوده و نمونه هایی مناسب از مقولات یاد شده را موردبررسی قرار داده اند.