ساخت تلمیح در غزل نو

درک درست ظرفیتهای سخنی که بنمایۀ تلمیحی دارد،به آشنایی با معنا و مفهوم تلمیحات از یک سو و شناخت ساخت تلمیحات و شیوه های بهرهگیری از آنها از دیگر سو وابسته است. بررسی گونه ها و شگردهای عمق بخشی و توسعۀ فکری،معنایی و فرهنگی تلمیحات و ساختار آنها در شناخت و درک بهتر نوغزلها و ایجاد التذاذادبی، اهمیت و ضرورت دارد. در این مقاله برای پاسخ به این پرسش که «ساخت تلمیح در غزلنو چگونه است؟» به روش تحلیلی- توصیفی، ساخت و گونه های گسترش تلمیح در محور عمودیِنوغزلهای سیمین بهبهانی، منوچهر نیستانی، محمدرضا شفیعی کدکنی، محمدعلی بهمنی، حسینمنزوی و قیصر امین پور بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که تلمیحاتِ بکار رفته در غزلنو، ساختار متنوعی دارد و به گونه ها و شیوههای مختلفی چون تلمیحات موازی، مُلَمَّح، تلمیح ساختاری، تلمیح مناظره ای یا مناظرۀتلمیحی و... جلوه گر است که برخی از این گونه ها، کم سابقه یا بی سابقه است. سیمینبهبهانی، در قیاس با دیگر شاعران مورد بحث، ساخت متنوعتری به تلمیحات بخشیده است؛ پساز سیمین، خلاقیتهای منزوی در خور توجه است.