بیدل دهلوی شاعر چشمها و آیینه ها

از جمله تصاویر مهم بلاغی که در بررسی و شناخت سبک شخصی هر شاعر نقش موثری ایفا میکند، کاربرد چشمها و آیینه ها و میزان استفاده شاعر از این واژه ها است. اهمیت این مساله در شعر برخی از شاعران به ویژه شاعران سبک هندی به حدی است که از طریق آن میتوان به بسیاری از سلیقه ها، باورها، آرزوها و خواسته های شاعر پیبرد. بیدل دهلوی (1054-1133 ه.ق)، یکی از برجسته ترین شاعران سبک هندی است که در غزلیات خود به فراوانی از این امکان بهره گرفته است. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی، بررسی نوآوریهای هنری و بسامد معنایی چشم و آیینه در غزلیات بیدل دهلوی میباشد. نتیجة تحقیق حاکی از آن است که شاعر با نگرش و بیانی خلّاقانه از لفظ چشم و آیینه، با بسامد چشمگیری به عنوان نقشمایه و نماد چند معنایی و محور ساختاری تصاویر بلاغی در جهت بیان اندیشه های شاعری- عرفانی، زیبایی شعر، هماهنگی و تناسب بخشیدن به اجزای کلام استفاده نموده است.