سبک شناسی جملات ندایی در غزلیّات حافظ

بررسی نحوی شعر، گام مهمّی در شناخت جنبه های جما لشناسانۀ شعر به شمار میرود؛ از این رو در این مقاله به بررسی یکی از پر کاربردترین انواع جملات؛ یعنی جملات ندایی در غزل حافظ پرداخته شده است. جملات نداییِ حافظ، هم در حوزۀ ساخت صوری و هم در حوزۀ ساخت معنایی دارای تنوّع چشمگیری هستند و این خلق تنوّع در ساختار نحوی جملۀ ندایی، خود از عوامل موتّر در زیبایی غزل حافظ است. به منظور انجام این پژوهش و برای توصیف دقیقتر این نوع جملات، تمام 484 غزل موجود در «حافظ به سعی سایه» مورد توجّه قرار گرفته است. از جمله نتایج حاصل ازین تحقیق، پی بردن به حوزۀ مخاطبان حافظ و یافتن ارتباط صوری نداها با مباحثی چون تناسب در طول بیت و غزل، التفات و صور خیال است که با ارائۀ شاهد مثالهایی به تبیین مطلب پرداخته شده است. در بررسی جملات ندایی به آرای دستورنویسان فارسی و نیز نظریه پردازان غربی مرتبط با بحث ندا توجّه نشان داده شده است.