بررسی انتقادی نسخه های دیوان خاقانی و اثبات اصالت نسخۀ لندن( با تکیه بر ویژگیهای سبکی، لغوی و زبانی خاقانی و اشارات و تلمیحات دیوان خاقانی)

دیوان خاقانی، از آثار گرانسنگ ادبیَات فارسی بوده و نسخه های مختلفی از آن در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و هر کدام از این تصحیحات، نقاط ضعف و قوَت خاص خود را دارند. از علل نبود صحیح علمی و منقَح از این دیوان، عدم شناخت نسخه اصل یا نزدیک به اصل دیوان خاقانی بوده است. این عامل و عدم تلاش برای شناخت نسخه اصل بر اساس معیارهای علمی متن شناسی و نسخه شناسی، سبب شده تا مصحَحان ضبطهایی را از نسخه بدلهای دیوان، جایگزین کرده و در مورادی با درک متن شناسانه و ذوق خاقانی شناسی خود، متن را تصحیح کنند که سبب خطا در ضبط و تصحیح شده است. در این مقاله تلاش بر آن است تا اصالت و اعتبارنسخه های دیوان خاقانی، با پژوهشی در ویژگیهای سبکی،لغوی و زبانی خاقانی و انطباق این ویژگیها در نسخ متفاوت و همچنین اشارات و تلمیحات متفاوت در دیوان خاقانی و دقَت و صحَت ضبط و بی دقَتی و دخل و تصرف کاتبان، مورد ارزیابی قرار گیرد. با بررسی علمی و انتقادی نسخ دیوان خاقانی از این لحاظ، روشن می گردد که اصالت و اعتبار نسخۀ لندن (نسخۀ ل)،بیشتر از دیگر نسخ است و با اعتماد به ایننسخه، می توان تصحیحی علمی و انتقادی و منقَح از دیوان خاقانی ارائه داد.