حکمروایی خوب؛ ابزاری برای توسعه پایدار مناطق حفاظت شده (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان)

طی سال‏های اخیر، عوامل متعددی باعث ناپایداری مناطق حفاظت شده در کشور شده‏اند که از آن جمله می‏توان به مواردی نظیر دخالت نهادهای مختلف در اداره این مناطق، گردشگری بی‏رویه، چرای غیراصولی، تخریب زیستگاه‏ها و غیره اشاره کرد. منطقه حفاظت شده اشترانکوه از جمله مناطق یاد شده است که به دلیل فقدان نظارت کافی، کارایی پایین پروژه‏های محلی، عدم برنامه‏ریزی دقیق برای حفاظت از عرصه‏های طبیعی، مشکلات اقتصادی و معیشتی جوامع محلی، بهره‏برداری از معادن، ضعف مشارکت اجتماعات محلی و نظایر این با ناپایداری در ابعاد مختلف مواجه است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بهره‏گیری از رویکرد حکمروایی خوب به تحقق توسعه پایدار منطقه حفاظت شده اشترانکوه کمک گردد. روش پژوهش مبتنی بر روش علّی است. در گردآوری داده‏ها از شیوه‏های اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. به این منظور برای جمع‏آوری داده‏های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. پایایی داده‏های حاصل از پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ انجام شده است. تحلیل داده‏ها بر اساس روش کمی (آزمون‏های آماری توصیفی و استنباطی) انجام شده است. بدین‌منظور به بررسی میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات هر یک از متغیرهای پژوهش جهت بررسی تطبیقی ابعاد پژوهش پرداخته شده است. برای بررسی نرمال بودن داده‏ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، و جهت بررسی میزان همبستگی داده‏ها از آزمون دی‏سامرز استفاده شده است. قلمرو تحقیق، منطقه حفاظت شده اشترانکوه است که در استان لرستان واقع شده است. یافته‏ها نشان می‏دهد که وضعیت حکمروایی در محدوده مورد مطالعه بر اساس طیف لیکرت در مقیاس ضعیف و میزان پایداری در وضعیت متوسط قرار دارد. نتایج پایداری نشان‌دهنده وضعیت مناسب بعد اجتماعی- فرهنگی و وضعیت متوسط سایر ابعاد است. یافته‏های پژوهش، حاکی از وجود یک رابطه نسبتاً مستقیم بین رویکرد حکمروایی خوب و توسعه پایدار در محدوده مورد مطالعه است.

good governance; a tool for sustainable development of protected areas case study: oshtoran-kuh lorestan protected area

in recent years, several factors have caused the unsustainability of the protected areas in the country, among which we can mention things such as the interference of various institutions in the management of these areas, excessive tourism, unprincipled grazing, destruction of habitats, etc. oshtoran-kuh protected area is among the mentioned areas that due to the lack of sufficient supervision, low efficiency of local projects, lack of detailed planning for the protection of natural areas, economic and livelihood problems of local communities, exploitation of mines, the weak participation of local communities and the like is facing unsustainability in various dimensions. in the current research, an attempt has been made to realization the sustainable development of oshtoran- kuh protected area by using the good governance approach. the research method is based on the causal method. documentary and survey methods have been used in data collection. for this purpose, a questionnaire was used to collect the data required for the research. the reliability of the data obtained from the questionnaire was done by calculating cronbach’s alpha. data analysis was done based on quantitative methods (descriptive and inferential statistical tests). for this purpose, the average, standard deviation, and coefficient of variation of each of the research variables have been investigated for the comparative investigation of the research dimensions. the kolmogorove-smirnov test was used to check the normality of the data, and the somers’d test was used to check the correlation of the data. the territory of the research is oshtoran-kuh protected area, which is located in lorestan province. the findings show that the status of governance in the studied area is weak and the degree of sustainability is in the medium level based on the likert scale. the product of sustainability shows the appropriate state of the socio-cultural dimension and the average state of other dimensions. the findings of the research indicate the existence of a relatively direct relationship between the good governance approach and sustainable development in the studied area.