تحلیل ساختاری توسعه درون‌زا در مناطق پرتراکم شهری با رویکرد زیست‌پذیری (مطالعه موردی: مناطق 19 و 20 شهرداری تهران)

در کلانشهرها، مصرف بی‌رویه زمین شهری که منبعی تجدیدناپذیر است، آسیب‌های فراوانی به محیط‌زیست انسانی وارد می‌کند و این امر به جای توسعه پراکنده شهری، توجه برنامه‌ریزان شهری را به سوی توسعه درون‌زا سوق داده است. همچنین، از مهمترین مداخلات شهری جهت رفع نیازهای انسانی و ارتقا زیست‌پذیری، در نحوه استفاده از زمین، نمود می‌یابد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ساختاری توسعه درون‌زا در مناطق پرتراکم شهری است تا با توجه به توسعه درون‌زا در مناطق پرتراکم، مهمترین عوامل ارتقای زیست‌پذیری شهری در آنها شناسایی گردد. در این پژوهش مناطق 19 و 20 شهرداری تهران به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر رویکرد کمی است که با بهره‌مندی از نظرات تیم دلفی 24 نفره آشنا به مفاهیم توسعه درون‌زا، زیست‌پذیری و آینده‌پژوهی و مناطق 19 و 20 کلانشهر تهران، به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که عوامل «هویت و حس تعلق به مکان»، «مشارکت مردم در تصمیمات شهری»، «طرح‌های توسعه شهری» و «آلودگی هوا» با وزن 69، «تنوع فرصت‌های شغلی»، «اختلاط کاربری‌ها»، با وزن 68، «کیفیت فضای سبز شهری» با وزن 67 و «بودجه مدیریت شهری» با وزن 66، عوامل کلیدی هستند که برنامه‌ریزی جهت بهبود عملکرد آنها، می‌تواند ضمن توسعه درون‌زای شهری، زیست‌پذیری شهری را نیز ارتقا بخشد. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که ارتقای زیست‌پذیری شهری می‌تواند با توسعه درون‌زای شهری محقق شود و برای ارتقای زیست‌پذیری شهری، استفاده بیشتر از زمین شهری و رشد پراکنده و افقی شهری ضرورتی ندارد.

structural analysis of infill development in dense urban areas with a livability approach (case study: districts 19 and 20 of tehran municipality

in megacities, the excessive consumption of urban land, which is a non-renewable resource, causes a lot of damage to the human environment, and this has led the attention of urban planners to infill development instead of scattered urban development. on the other hand, one of the most important urban interventions to meet human needs and improve urban livability is manifested in the way urban land is used. the aim of the current research is to analyze the structural analysis of infill development in dense urban areas in order to identify the most important factors for improving urban livability in dense urban areas. in this research, districts 19 and 20 of tehran municipality have been selected as a case study. this research is quantitative in terms of practical purpose, in terms of its nature, descriptive and in terms of approach, which has collected information by benefiting from the opinions of a 24 -person delphi team familiar with the concepts of infill development, livability and future research and the 19th and 20th districts of tehran metropolis. the findings of the research show that the eight factors of &identity and sense of belonging to a place&, &people’s participation in urban decisions&, &urban development plans& and &air pollution& with a weight of 69, &diversity of job opportunities&, &mixing of uses&, with a weight of 68, &urban green space quality& with a weight of 67 and &urban management budget& with a weight of 66 are key factors that planning to improve their performance can improve urban livability in addition to endogenous urban development. the result of the research shows that the improvement of urban livability can be achieved by infill urban development and that for the improvement of urban livability, more use of urban land and scattered and horizontal urban growth is not necessary.