شبیه‌‌سازی پراکنش آلاینده‌‌های هوا ناشی از ترافیک جاده‌‌ای برون‌شهری با استفاده از مدل calpuff (مطالعه موردی: استان لرستان)

جاده‌‌ها به عنوان مهمترین زیرساخت توسعه با وجود ارایه خدمات اقتصادی و اجتماعی سودمند، به دلیل افزایش حجم تردد خودروها در افزایش آلودگی هوا موثر است. این تحقیق با هدف بررسی میزان اثر آلودگی هوا ناشی از جاده‌‌های برون‌شهری با رویکرد مدل‌‌سازی پراکنش آلاینده‌‌ها انجام شده است. برای این منظور میزان و محدوده انتشار گازهای co، no2، pm10 و so2 ناشی از شبکه جاده‌‌ای استان لرستان مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق از مدلcalpuff برای مدل‌‌سازی پراکنش آلاینده‌‌ها در چهار فصل سال استفاده شده است. حجم و سرعت متوسط ترافیک شبکه جاده‌‌ای، نرخ انتشار آلاینده‌‌های هوا، داده‌‌های ایستگاه‌‌های سینوپتیک هواشناسی، نقشه کاربری اراضی، مدل رقومی ارتفاع و نقشه شیب، اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش بوده است. نتایج مدل‌‌سازی برای 2461 کیلومتر از جاده‌‌های استان نشان داد که بیشترین غلظت آلاینده‌‌های مورد بررسی در فصل پاییز و در فاصله تقریبی دو کیلومتر از جاده قابل مشاهده است. گاز so2 ناشی از ترافیک جاده‌‌ای نسبت به دیگر گازها دارای بیشترین گستره اثر است. همچنین در حدود 11.5 درصد از کل جمعیت روستایی استان لرستان در فصل پاییز در معرض کیفیت هوای ناسالم قرار می‌‌گیرند که نسبت به سایر فصول سال بیشترین تعداد را شامل می‌‌شود. انجام این تحقیق در یکی از استان‌‌های با مناطق طبیعی و بکر کشور نشان داد که حتی چنین مناطقی هم از آلودگی هوا در امان نیستند.

air dispersion simulation due to non- urban road traffic using calpuff: a case study in lorestan, iran

roads as main infrastructure of development in spite of their social and economic advantages would lead to increase of air pollutants due to vehicles traffic. the main of this study is to estimate of suburban road networks impacts based on air pollution modeling approach. for this purpose, dispersion limits of co, no2, pm10 and so2 pollutants emitted from lorestan road network’s traffic have been investigated. the calpuff model were used to simulate pollutants in four seasons. traffic volume and velocity, pollutants emission rate, synoptic meteorological data, land cover map, digital elevation model and slope map were used as input data. the result of modeling for 2461 km of road showed that maximum concentration of pollutants is in autumn and located in distance about 2 km from the roads. based on the modeling outputs, so2 gas has most distribution than the rest of pollutants. the most rate of rural population exposed to the air pollution of road networks are 11/5 percentage of all population of lorestan province. this occurs in autumn. although the mainly studies on air pollution have been focused in urban areas, but the results of this study in a province with natural regions showed even these regions are not in safe from the air pollution. therefore, it is essential to attention of environmental consideration in road design and routing phase as well as decrease of vehicle’s age of suburban road transportation.