بررسی عوامل موثر بر رفتارهای ‌محیط‌زیستی روستاییان (مطاله موردی: بخش مرکزی شهرستان اردبیل)

امروزه، مناطق روستایی در کشور با چالش‌‌هایی مانند فرسایش آب‌وخاک، طغیان آفات و بیماری‌های گیاهی جدید، سوءتغذیه و بیماری‌های دیگر در انسان، کاهش کیفیت مواد غذایی و انقراض بعضی از گونه‌های جانوری ناشی از آلودگی محیط‌زیست مواجه هستند. با توجه به این‌که روستائیان به‌صورت مستقیم و به شکل‌های مختلف با نهاده‌های آلوده‌کننده محیط‌زیست سروکار ‌دارند و همچنین نقش تعیین‌کننده رفتار ایشان در آلودگی محیط‌زیست، این پژوهش به دنبال بررسی عوامل موثر بر رفتارهای ‌محیط‌‌زیستی روستاییان در بخش مرکزی شهرستان اردبیل می‌‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل روستانشینان بخش مرکزی شهرستان اردبیل بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 200 نفر تعیین شد و نمونه‌گیری نیز به روش تصادفی با انتساب متناسب بین دهستان‌ها انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن بر اساس نظر اعضای هیات علمی دانشگاه و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تایید شد. پردازش داده‌‌های تحقیق با استفاده از روش‌‌های آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spssv 22 و smart pls 2 مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. طبق نتایج این تحقیق 52 درصد از روستانشینان مورد مطالعه نگرش منفی و نسبتاً منفی به حفاظت از محیط‌زیست داشتند. یافته‌های مدل معادلات ساختاری نشان داد متغیرهای نگرش، نگرانی، دانش و ارزش‌‌ها توانایی تبیین تغییرات متغیر رفتارهای‌‌ ‌محیط زیستی افراد مورد مطالعه را تا 79 درصد را دارا می‌باشند. همچنین 52 درصد از تغییرات واریانس نگرانی ‌محیط‌‌زیستی به متغیرهای ارزش‌ها، دانش و نگرش ‌محیط‌‌زیستی مربوط است.

factors affecting villagers, environmental behaviors (case study: central district of ardabil county)

today, rural areas in the country are facing challenges such as environmental pollutio, water and soil erosion, outbreak of new plant pests and diseases, malnutrition and other diseases in humans, decreasing the food quality, extinction of some animal species due to environment pollution. regarding the fact that the rural people deal directly and in different ways with the inputs that pollute the environment and also the important role of their behavior in environment pollution, this research is seeking to investigate the factors affecting the environmental behavior of rural people in the central district of ardabil county.  the statistical population of this research included the rural people of the central district of ardabil county. the sample size was determined using cochran’s formula and a total of 200 people were selected as the sample. research instrument for collecting data was a questionnaire that its validity was confirmed by a panel of university teachers and reliability of the instrument was calculated through cronbach’s alpha coefficient. data analysis of the research was done using descriptive and inferential statistics methods. data were analyzed using spssv 22 and smart pls 2 software. according to the results of this research 52 percent of the studied people had a negative and relatively negative attitude towards environmental protection. the findings of structural equation model indicated that variables of attitude, concern, knowledge and values can explain the changes in environmental behavior of the studied people up to 79 percent.  besides, 52 percent of the changes of the variance of environmental concern are related to the variables of environmental values, knowledge and attitude.