تحلیل موانع مشارکت‏ جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گردوغبار در استان خوزستان

در سال‏های اخیر، گستردگی و شدت گردوغبار در نواحی جنوب غرب ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص موجب شده است این پدیده یکی از عمده‏ترین مخاطرات زیست محیطی در این نواحی باشد و استان خوزستان به عنوان کانون اصلی گردوغبار هر ساله متحمل هزینه‏های سنگینی زیادی شده است. در این راستا جهت مقابله با گردوغبار پروژه‏های‏ منابع طبیعی زیادی اجرا شده است. اما مشکل عمده این پروژه‏ها عدم مشارکت‏های مردمی است، بنابراین، این پژوهش با هدف تحلیل موانع مشارکت‏ جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گردوغبار در استان خوزستان انجام شد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ افق زمانی جز تحقیقات تک مقطعی بوده است و داده‏های در یک زمانی خاص گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 21 نفر کارشناسان خبره در ادارات مربوطه در استان خوزستان بودند. تجزیه و تحلیل داده‏ها به وسیله نرم‏افزار expert choice انجام شد. نتایج پژوهش بر مبنای مقایسات زوجی نشان داد که مهمترین مرحله برای بررسی موانع مشارکت براساس مراحل مشارکت مرحله تصمیم‏گیری است، پس از آن مراحل اجرا، تقسیم منافع و ارزشیابی است. علاوه بر این، نتایج مقایسه گزینه‏ها براساس تمامی معیارها نشان داد که مهمترین موانع مشارکت جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گردوغبار به ترتیب شامل موانع آموزشی، موانع اجتماعی- فرهنگی، موانع اقتصادی، موانع تکنیکی و فنی است. در این راستا پیشنهاد می‏شود توانمندی‏های جوامع محلی و فعالیت‏هایی که باید در مقابله با گردوغبار انجام دهند شناسایی شده و با آموزش صحیح‏ آن‏ها به جوامع روستایی بتوانند از این قابلیت‏ها در جهت مقابله با گردوغبار استفاده نمایند تا مشکلات زیست محیطی را به حداقل برسانند.

analyzing the barriers of participation of local communities in natural resources projects to deal with dust in khuzestan province

in the years to come, the extent and severity of dust storms in southwest regions of iran has been caused by the geographical location and specific climatic conditions. this phenomenon is one of the major environmental hazards in these areas and khuzestan province as the main focus of dust every year has incurred a lot of heavy costs. to this end, to deal with dust, but the major problem of this project is the lack of public participation therefore, this research was conducted with the aim of analyzing the barriers of participation of local communities in natural resources projects to deal with dust in khuzestan province. the statistical population of the study consisted of experts in the field of natural resources and watershed management and agriculture jihad in khuzestan province. data analysis was done by expert choice software. analysis of data based on paired comparisons showed that the most important criterion for examining the barriers to participation is based on the stages of participation in the decision-making phase afterwards, the steps are implemented, shared, and evaluated. in addition to comparing options on the basis of all criteria, the results showed that the most important challenges for local communities’ participation in natural resource designs to deal with dust include educational obstacles. therefore, in order to achieve sustainable participation, educational barriers should be removed, social-cultural barriers, economic barriers, technical and technical barriers in the next ranks.