پیامدهای تغییر اقلیم بر انتشار گازهای گلخانه‌ای در نخلستان‌ها و باغات مرکبات (مطالعه موردی: استان خوزستان)

گازهای متان (ch4) ، نیتروس اکسید (n2o) و نیتریک اکسید (no) به عنوان مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شوند. پژوهش حاضر یک بررسی کاربردی تحلیلی است که با کمک نرم‌افزار daycent جهت مطالعه شار انتشار گازهای متان، نیتروس اکسید و نیتریک اکسید در باغات مرکبات دزفول و نخلستان‌های آبادان در استان خوزستان انجام شده است. برنامه مدل daycent در زبان برنامه‌نویسی fortran و cنوشته شده و با پلت فرم یونیکس/ لینوکس اجرا می‌‌شود. در ادامه نیز محاسبه پتانسیل گرمایش جهانی برای هر دو منطقه مورد مطالعه انجام شد. همچنین به منظور ارزیابی دقت مدل، از شاخص‌های آماری خطای حداکثر، ریشه‌ی میانگین مربعات خطا، ضریب تعیین، کارایی مدل و ضریب جرم باقیمانده استفاده شد. نتایج شبیه‌‌سازی در ایستگاه دزفول نشان‌دهنده انتشار متان 0/448، نیتروس اکسید0/011 و نیتریک اکسید 0/152 تن در هکتار در سال است. نتایج شبیه‌‌سازی شار متان در ایستگاه آبادان حاکی از انتشار متان 0/398، نیتروس اکسید 0/014 و نیتریک اکسید 0/129 تن در هکتار در سال می‌باشد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از میانگین محاسبات ضریب پتانسیل گرمایش جهانی متان، اکسید نیتروس و اکسید نیتریک در باغات مرکبات دزفول 59/150 و در نخلستان‌های آبادان 47/200 تن معادل دی‌اکسیدکربن به دست آمد. با توجه به آماره‌ها daycent نتایج قابل قبولی را ‌ارایه داده و در هر سه گاز دامنه دقتی مناسبی دارد. نتایج نشان داد روند افزایش شار گازهای متان، نیتروس اکسید و نیتریک اکسید در نخلستان‌های آبادان نسبت به باغات مرکبات دزفول کندتر است.

consequences of climate change on greenhouse gas emissions in citrus orchards and gardens (case study: khuzestan province)

methane (ch4), nitrous oxide (n2o) and nitric oxide (no) are considered to be the most important greenhouse gases. present study is a practicalanalytical study conducted with help of daycent software to study flux of methane, nitrous oxide and nitric oxide emissions in citrus orchards of dezful and abadan groves in khuzestan province. daycent model program is written in fortran and c programming languages ​​and runs with unix / linux platform. results of methane flux simulation at dezful station show release of 0.448 tons of methane per square meter per year, 0.111 tons of nitrous oxide per square meter per year and 0.152 tons of nitric oxide per square meter per year. results of simulation of methane flux in abadan station indicate release of 0.398 tons of methane per square meter per year, 0.014 tons of nitrous oxide per square meter per year and 0.129 tons of nitric oxide per square meter per year. potential for global warming was then calculated for both study areas. also, in order to evaluate accuracy of the model were used, statistical characteristics of maximum error, root of mean error squares, determination coefficient, model efficiency and remaining mass coefficient. according to statistics, daycent provides acceptable results and has a good accuracy range in all three gases. results showed that trend of increasing flux of methane, nitrous oxide and nitric oxide gases in abadan groves is slower than dezful citrus orchards.