طبقه بندی کیفی رودخانه کرج با استفاده از شاخص‌‌های زیستی ماکروبنتیک‌‌‌‌

شاخص میانگین امتیاز به ازای هر تاکسون(aspt)، یکی از شاخص‌‌های زیستی معتبر جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه‌‌ها است. نمونه‌‌برداری در این پژوهش که در بازه زمانی پاییز 1396 تا تابستان 1397 انجام گرفت، از نه ایستگاه در طول رودخانه ‌کرج به صورت فصلی انجام شد. نمونه‌‌برداری ماکروبنتوزها با سوربرسمپلر انجام و پس از تثبیت با فرمالین پنج درصد و رنگ‌آمیزی، نمونه‌‌ها شناسایی و جداسازی شدند. نتایج نشان داد که تعداد کل نمونه جمع‌‌آوری شده و میانگین سالانه تراکم (sd±) در محدوده مورد مطالعه رودخانه کرج به ترتیب برابر با 38454 عدد و (±147)2907 عدد/ مترمربع بود که بیشترین تعداد آن معادل 15313 عدد در پاییز و کمترین آن در فصل تابستان برابر با 3806 عدد شمارش شده است. بر اساس نتایج حاصله، بندپایان عمده‌‌ترین گروه ماکروبنتوزها %83 از نمونه‌‌ها را تشکیل دادند. هم‌‌چنین کرم‌‌های حلقوی %14، کرم‌‌های پهن در %1 و نرم‌‌تنان در %2 از نمونه‌‌ها را شامل شدند. میانگین کل شاخص‌‌های aspt در رودخانه کرج، 3/95 می‌‌باشد. دامنه تغییرات شاخص aspt براساس ایستگاه به ترتیب (8/0-1/0) می‌‌باشد. بیشترین مقدار میانگین سالانه شاخص aspt (4/64) در ایستگاه وارنگه‌‌رود و کمترین مقدار آن (3/08) در ایستگاه بیلقان مشاهده شد. روند تغییرات شاخص aspt از بالادست به پایین دست رودخانه، کاهشی است. بنابراین بخش پایین‌‌دست رودخانه، دارای کیفیت بدتری نسبت به ایستگاه‌‌های بالادست است. همچنین به نظر می‌‌رسد شاخص aspt نسبت به شاخص bmwp، برای ارزیابی رودخانه‌‌ها مناسب‌‌تر است.

quality classification of karaj river using macrobenthic biotic indices

the aspt index is one of the most valid bioindices for assessing river water quality. in this study, sampling which was done in the period of autumn 2017 to summer 2018, was done seasonally from nine stations along the karaj river. macrobenthos were sampled with sorbents and after fixation with 5% formalin and staining, the samples were identified and isolated. in the obtained results, the total number of people collected and the average annual density (sd ±) in the study area of karaj river were 38454 units and (147 ±) 2907 units / m2, respectively, the highest number of which is equal to 15313 units in autumn. and the lowest in the summer is equal to 3806 numbers. the results showed that arthropods as the main group of macrobenthos made up 83% of the samples. also, ringed worms were included in 14%, flatworms in 1% and mollusks in 2% of the samples. the average of total aspt indices in karaj river is 3.95. the range of changes of aspt index based on station is (0.80.1), respectively. the highest annual average value of aspt index (4.64) was observed in varangeh_ rood station and the lowest value (3.08) was observed in bilaqan station. the trend of aspt index changes from upstream to downstream be decreasing. therefore, the downstream part of the river has a worse quality than the upstream. also the aspt seems to be more appropriate for assessing rivers than the bmwp index.