ارزیابی آثار محیط ‏زیستی طرح جنگلداری با استفاده از مدل تخریب (مطالعه موردی: بخش لیره‌‌سرا جنگل ماشالک)

سرزمین ما از نظر ساختار طبیعی و موقعیت جغرافیایی دارای محدودیت‌‌های اساسی برای تولید بیولوژیک و پایدار نظام زیستی است و قسمت اعظم زیست‌بوم‌‌های آن را جنگل‌‌ها تشکیل می‌‌دهند که به طور طبیعی دارای نظام زیستی حساس و شکننده‌‌ای‌‌ هستند و در صورت بهره‌‌برداری خارج از توان محدوده آن‌‌ها به سادگی در معرض تخریب قرار می‌‌گیرند. بنابراین، به دلیل ماهیت چند منظوره جنگل‌‌ها، نیاز است که ارزیابی آثار محیط‌‌زیستی در ارتباط با طرح‌‌های جنگل‌‌داری حتما اجرا شود. هدف اصلی مطالعه حاضر ارزیابی و سنجش آثار و پیامدهای فعالیت‌‌ها در جنگل و همچنین برنامه‌‌ریزی برای حداقل رسانی و جلوگیری از آثار منفی محیط‌‌زیستی و حداکثر نمودن آثار مثبت محیط‌‌زیستی طرح جنگلداری لیره‌‌سرا با استفاده از روش مدل تخریب می‌‌باشد. در این راستا جهت مشخص کردن آثار محیط‌‌زیستی فعالیت‌‌های طرح جنگلداری در منطقه ماشالک ارزیابی توسط مدل تخریب محیط‏زیست انجام شد. در این بررسی پارسل‏ها به عنوان واحد نشانزد انتخاب گردید. پس از تعیین عوامل تخریب، تعداد 14 عامل تشخیص داده شده در مدل قرار گرفته و نقشه نهایی تخریب منطقه تهیه شد. نتایج حاصل از مدل تخریب نشان داد که منطقه مورد مطالعه به چهار پهنه‌‌ی مستعد توسعه، نیازمند بازسازی 1 و 2 و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد. بر این اساس 49/70 درصد منطقه مورد مطالعه در طبقه تخریب 1 و مستعد توسعه، 35/15 درصد و 9/78 درصد منطقه به ترتیب در طبقه تخریب 2 و 3، نیازمند بازسازی و 5/3 درصد در طبقه تخریب 5 و نیازمند اقدامات حفاظتی می‌‌باشند. با توجه به نتایج حاضر در این تحقیق توصیه می‌‌شود، اقدامات حفاظتی و همچنین توسعه بیشتر در منطقه در اولویت قرار گرفته و اقدامات اصلاحی و بهسازی جهت حفاظت جنگل مورد توجه قرار گیرد. یکی از این اقدامات می‌تواند حذف عامل مخرب معدن و دیگری عدم انباشت زباله درجنگل باشد.

environmental impact assessment of forest management plans using the degradation model (case study: lirehsara district of mashalak forest)

in terms of natural structure and geographical location, our land has major constraints on the biological and sustainable production of biological systems, and most of its biomes are forests that naturally have fragile biological systems and, if exploited outside their capability, they are simply exposed to destruction. therefore, due to the multifunctional nature of forests, it is necessary to assess the environmental impacts of forest management plans. the main purpose of the present study is to evaluate the impacts of forest activities as well as planning to minimize and prevent negative environmental impacts and maximize the positive environmental impacts of the lirehsara forest management plan using the destruction model approach. in this regard, environmental degradation modeling was performed to determine the environmental impacts of forestry activities in the mashalak forest. in this study, compartments were selected as the impact unit. after determining the degradation factors, 14 identified factors were included in the model and the final destruction map was created. the results of the degradation model showed that the study area was divided into four zones of potential development, requiring restoration 1 and 2 and requiring conservation measures. accordingly, 49.70% of the study area was in degradation class 1 and susceptible to development, 35.15% and 9.78% in degradation class 2 and 3, respectively, in need of restoration and 5.3% in degradation class 5 and in need of protection measures. according to the results of this study, it is recommended that protection measures and further development in the area be prioritized and remedial measures for forest protection should be considered. one of these measures could be the elimination of the destructive factor of the mine and the other nonaccumulation of waste in the forest.