تعدیل مدل‌‌های داده- ستانده برای تامین استانداردهای محیط‌‌زیستی در فرآیند اجرای اقتصاد مقاومتی

یکی از سیاست‌هایی که درارتباط با اقتصاد مقاومتی مطرح می‌‌شود، راهبرد جایگزینی واردات می‌‌باشد. در شرایط کنونی که تحریم از بیرون اقتصاد تحمیل می‌شود، راهبرد جایگزینی واردات به‌‌ویژه سیاست جایگزینی واردات نهایی گریز‌ناپذیر است. فرآیند جایگزینی واردات نهایی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی می‌‌تواند با افزایش رشد فعالیت‌‌های اقتصادی منجر به افزایش انتشار آلاینده‌‌ها در هوا و آثار منفی محیط‌‌زیستی شود. ازاین‌‌رو درمطالعه حاضر، مسایل محیط‌‌زیست، درکنار اهداف اقتصادی در سیاست‌‌ جایگزینی واردات نهایی بررسی شده است تا بتوان راهکارهای مناسب که تامین‌‌کننده هردو استانداردهای محیط‌‌زیستی و مقوله‌‌های بااهمیت اقتصاد باشد، را ارایه نمود. برای حصول به این هدف، از مدل‌‌های تعدیل‌‌شده داده ستانده محیط‌‌زیستی برای برآورد میزان ارزش افزوده، اشتغال و انتشار آلاینده‌‌ها در هفده بخش فعال اقتصادی در حوزه جایگزینی واردات نهایی استفاده شده است. برای تعمیم مدل داده ستانده متداول به مسایل محیط‌‌زیستی، از الگوی تعاملی با ایجاد بلوک اضافی چهارم برای شامل نمودن ستانده محیط‌‌زیستی استفاده شده است. اطلاعات اقتصادی از جداول داده ستانده معمول و گزارش‌‌های وزارت صمت و اطلاعات مرتبط با بخش محیط‌‌زیستی از ترازنامه انرژی استخراج شده است. نهایتا برای بررسی آثار مختلف توسعه جایگزینی واردات نهایی بر مبنای تحلیل داده ستانده از رابطه تراز تولیدی لئونتیف استفاده شد. رابطه مذکور با توجه به الگوی حسابداری کلان منابع رشد، نوشته شده است. با تببین مقداری مبادلات موجود میان اهداف اقتصادی و محیط‌‌زیستی، بخش‌‌ها را می‌‌توان در چهارگروه (پتانسیل پایین اقتصادی و آلاینده‌‌زایی بالا، پتانسیل پایین اقتصادی و آلاینده‌‌زایی پایین، پتانسیل بالای اقتصادی وآلاینده‌‌زایی بالا، پتانسیل بالای اقتصادی و آلاینده‌‌زایی پایین) متمایز نمود. با توجه به یافته‌‌های مطالعه، توسعه جایگزینی واردات نهایی در بخش‌‌های کم‌‌آلاینده و پربازده اقتصادی (محصولات دارویی و بهداشتی، محصولات نساجی، چوب و کاغذ، محصولات غذایی و آشامیدنی) قویا توصیه می‌‌شود. زیرا، سیاست جایگزینی واردات نهایی می‌‌تواند ضمن تقویت ارتباط درونی این بخش‌‌ها با دیگر صنایع کشور و درون‌‌زایی رشد، به کاهش غیرمستقیم انتشار آلاینده‌‌ها نیز کمک نماید. اهمیت این موضوع در بخش محصولات دارویی و بهداشتی و محصولات غذایی و آشامیدنی، به دلیل ارتباط اقتصادی برون‌‌بخشی قوی و ارتباط محیط‌‌زیستی برون‌‌بخشی ضعیف آنها با سایر بخش‌‌ها، بیشتر است. زیرا، ضمن ایجاد بیشترین ارزش افزوده و اشتغال غیر‌‌مستقیم، کمترین خسارات غیرمستقیم محیط‌‌زیستی نیز حادث می‌‌شود.

Modification of the Input- Output Models to Meet Environmental Standards in the Resistance Economy

Import substitution strategy is one of the policies proposed for the resistance economy. In the current situation where the sanctions are imposed from outside of the economy, import substitution strategy and specially, the final import substitution policy is inevitable. The growth of economic activities in the final import substitution process to achieve the goals of the resistance economy could leads to increased emissions of air pollutants and adverse environmental effects. Hence, in this study, environmental issues, along with economic goals have been explored in the final import substitution policy to be able to provide appropriate solutions that meet both environmental standards and important categories of the economy.To achieve this goal, modified environmental input output models have been used to estimate the value added, employment and emissions of pollutants in seventeen economically active sectors in the field of final import substitution. In order to generalize the common data output model to environmental issues, an interactive model with the creation of the fourth additional block has been used to include the environmental output. Economic information is extracted from the usual input output tables and reports of the Ministry of Industry. information related to the environmental sector is provided by the energy balance sheet. Finally, The Leontief Production Function is used to examine the various effects of the development of final import substitution based on data output analysis. This function is written according to the macro accounting model of growth resources. By quantitative explanation of the exchanges between economic and environmental goals, we can divide the sectors into four groups (low economic potential and high pollutants, low economic potential and low pollutants, high economic potential and high pollutants, high economic potential and low pollutants).According to the findings of the study, the development of final import substitution policy is strongly recommended in high economic potential and low pollutants of the economy (Pharmaceutical and health products, textile products, wood and paper, food and beverage products), because final import substitution policy could help to strengthen the internal relationship of these sectors with other industries in the country and growth indigenousness and indirectly reduce the emission of pollutants. This issue is more important in pharmaceutical and health, food and beverage products, due to the strong outsourcing economic relationship and the weak environmental relationship with other sectors. Because at the same time it creates the most added value and indirect employment and also the least indirect environmental damage occurs.