پایش تغییرات ساختاری در مقیاس زمانی- فضایی بیوم زاگرس ایران با استفاده از مبانی بوم شناسی سیمای سرزمین

اطلاع از روند تغییر الگوهای ترکیب محتوایی و چیدمان فضایی ساختار اکوسیستم در مقیاس فضایی سیمای‌‌سرزمین بیوم‌‌ها، جهت مدیریت بهینه آن‌‌ها در گذر زمان حایز اهمیت است. در پژوهش حاضر، مطابق با مدل مفهومی برگرفته از اصول بوم‌‌شناسی سیمای‌‌سرزمین، شامل: ساختار، عملکرد و تغییر در مقیاس مکانی، تغییرات چیدمان فضایی عناصر سیستم سیمای‌‌سرزمین بیوم زاگرس ایران با مطالعه 26 حوضه‌‌آبخیز منتهی به استان کهگیلویه ‌‌و ‌‌بویر‌‌احمد انجام شد. تصاویر سنجنده‌‌هایtm و oli /tirs ماهواره‌‌ای لندست 5 و 8 برای سال‌های 1987 و 2017 پیش‌‌پردازش شد و باندهای مناسب با استفاده از آزمون تجزیه مولفه‌های اصلی انتخاب شد و طبقه‌‌بندی کاربری ‌‌اراضی با استفاده از دو روش حداکثر احتمال (mle) و شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون (mlp) با 7 لایه ورودی، 6 لایه میانی و 5 لایه خروجی انجام گرفت. اعتبار‌‌سنجی و انتخاب کاربری مناسب با مقایسه ضرایب کاپای‌‌کلی، صحت‌‌کلی، خطای‌‌کاهنده و خطای‌‌فزاینده بررسی شد. کاربری اراضی طبقه‌بندی ‌شده روش mlp، با توجه به قدرت تفکیک عوارض و صحت بیشتر، انتخاب گردید و بارز‌‌سازی زمانی مکانی تغییرات انجام شد. نتایج نشان می‌‌دهد بیشترین میزان کاهش اراضی بین سال‌‌های 2017-1987 در کاربری اراضی جنگلی و بیشترین میزان افزایش در کاربری مرتع دیده می‌شود. مساحت کاربری‌‌های منابع آب و طبقه انسان‌‌ساخت، دو برابر شده است. گر‌‌چه توسعه‌‌های انسان‌‌ساخت نقش کمتری در این تغییرات دارند، لیکن آثار اقدامات انسانی، به‌خصوص تغییر اراضی جنگلی به کشاورزی و همچنین ساخت سدهای بزرگ، بسیار وسیع بوده‌‌ است. از این‌رو مدیریت مبتنی بر مبانی بوم‌‌شناسی سیمای‌‌سرزمین در ارتباط فی‌مابین ساختارشناسی، عملکردشناسی و تغییرپذیری می‌‌تواند در جهت پایداری دارایی‌‌های طبیعی و تنوع‌‌زیستی بیوم‌‌ زاگرس ایران مورد ‌‌استفاده قرار گیرد.

The Structural Detection of Spatial-Temporal Changes in Zagros Biome of Iran Using Landscape Ecology Principles

The Structural Detection of SpatialTemporal Changes in Zagros Biome of Iran Using Landscape Ecology PrinciplesIt is important to know the process of changing the patterns of content composition and spatial configuration of the landscape structure of biomes, in order to optimally manage them over time. In this study, in accordance with the conceptual model of the principles of landscape ecology, including: structure, function and change, changes in the spatial configuration of the elements of Zagros Biome of Iran was studied by studying 26 catchment basins leading to Kohgiluyeh and Boyerahmad Province. The TM and OLI /TIRS images of Landsat 5 and 8 satellites were preprocessed for 19872017, appropriate bands were selected using the principal component analysis test and landuse classification was performed using two methods of maximum probability (MLE) and Perceptron Artificial Neural Network (MLP) with 7 input, 6 intermediate and 5 output layers. Classified landuse of MLP method was selected according to the resolution of features and greater accuracy and temporalspatial identification of changes was performed. The results show that between 2017 and 1987 the highest rate of land reduction is seen in forest landuse and the highest rate of land increase is seen in pasture landuse. Landscape sustainability management based on landscape ecology principles in relations between structure, function and change can be used.