تحلیل الگوی پراکنش و فشردگی فرم شهری با رویکرد فرم شهری پایدار در کلانشهرها (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)

در پی افزایش جمعیت شهرنشین و بروز بحران‌های محیط‌زیست و ناپایداری‌های محیطی در شهرها، یکی از موارد اساسی در راستای نیل به توسعه شهری پایدار، شناخت فرم شهری و تلاش برای دستیابی به فرم پایدار است. از همین رو هدف پژوهش حاضر بررسی انواع فرم‌های شهری و رابطه آن با مفاهیم پایداری و ساماندهی الگوی توسعه، فرم شهری تبریز است. روش تحقیق حاضر، توصیفی تحلیلی با اهداف کاربردی است. داده‌‌های مورد نیاز ازطریق اسناد و سازمان‌‌های مختلف جمع‌‌آوری و با استفاده از مدل‌‌های آنتروپی شانون، هلدرن و ضریب جینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مقدار مطلق آنتروپی کلانشهر تبریز در سال 1335 برابر با مقدار 1.3692 و مقدار نسبی آن حدود 0.7641 می‌باشد که در سال 1395 به ترتیب به 2.1951 و 0.9533 رسیده است. نزدیک بودن مقدار آنتروپی به مقدار حداکثر، نشانگر رشد پراکنده شهر است. در بررسی بی‌‌قوارگی شهر با استفاده از مدل هلدرن طی سال‌‌های 1335-1395، حدود 69 درصد از رشد فیزیکی شهر مربوط به رشد جمعیت و 31 درصد مربوط به رشد اسپرال بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری منجر شده است و مقدار ضریب جینی برابر 0.005 می‌باشد که نشان می‌دهد رشد فیزیکی شهر به حالت پراکنش و دارای الگویی غیرمتراکم است.

Analysis of Pattern of Distribution and Compression of Urban Form with Sustainable Urban Formation Approach in Metropolises (Case Study: Tabriz Metropolis)

Following an increase in urban populations and the emergence of environmental crises and environmental instability in cities, one of the important issues in achieving sustainable urban development is the identification of the urban model and form, and efforts to achieve a sustainable form. The purpose of the present research is to investigate the types of cities and their relationship with sustainability .The method used in this research is the descriptiveanalytical method. This is a descriptiveexplanatory research that also has practical purposes. The required data are collected through documents, magazines, books related to the subject at hand, and different organizations. They were then analyzed using Shannon entropy and Holdren modelsBased on the results of the Shannon entropy model, the absolute value of entropy of the metropolitan metropolis of Tabriz in 1956 is equal to 1/3692 and its relative value is about 0/7641, which in 2007 reached to 2/1951 and 0/9533 respectively. The closeness of the entropy value to the maximum value indicates the city’s scattered growth. Also, in the study of city dichotomy using the Holdern model in 19562007, about 69% of the city’s physical growth was related to population growth and 31% growth of the city related to the horizontal and spherical growth of the city, which reduced the population’s gross density And an increase in per capita gross urban land. And the Gini coefficient is equal to 0/005, which indicates that the physical growth of the city is in a dispersal state with an uncompromising pattern.