تحلیل مولفه‌‌های اصلی در بررسی آلودگی عناصر سنگین در برخی از سبزیجات

با وجود منابع مهم و متعدد آلاینده در استان اصفهان، فرض آلودگی خاک در این منطقه وجود داشته که می‌تواند ورود و تجمع عناصر سنگین را به زنجیره غذایی سبب شود. با توجه به اهمیت سبزیجات در کیفیت غذایی و مصرف روزانه، پژوهشی به صورت نمونه‌‌برداری از سطح مزارع در سه منطقه متفاوت از نظر آلودگی‌های محیط‌زیستی شامل منطقه یک (اصفهان)، منطقه دو (فلاورجان) و منطقه سه (فریدن گلپایگان نظنز) انجام گرفت. نمونه‌های خاک و شش نوع سبزی جمع‌آوری و جهت تعیین آلودگی عناصر سنگین سرب، مس، کبالت، کادمیم و کروم مورد اندازه‌‌گیری و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشینه آلودگی عناصر سرب 127.37 و 112.65 میلی‌‌گرم بر کیلوگرم و کروم 6.94 و 4.61 میلی‌‌گرم بر کیلوگرم به‌ترتیب در خاک مزارع منطقه یک (اصفهان) و منطقه دو (فلاورجان) بیش از حدود مجاز توصیه شده توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران بود. نتایج پژوهش نشان داد که بیشینه آلودگی عناصر سرب به‌ترتیب 0.78 و 0.75 میلی‌‌گرم بر کیلوگرم در ریحان و گوجه‌فرنگی، مس 2.69 میلی‌‌گرم بر کیلوگرم در خیار و کادمیم و کروم به‌ترتیب 0.50 و 1.41 میلی‌‌گرم بر کیلوگرم در پیاز به‌دست آمد. تحلیل مولفه‌‌های اصلی نشان داد که آلودگی عناصر سنگین در دو منطقه یک و دو همپوشانی دارند و در هر دو منطقه احتمال آلودگی به عناصر سنگین در سبزیجات مشاهده شد. توصیه می‌‌شود تولید محصولات کشاورزی و استانداردهای کیفی محور اطلاع‌‌رسانی به جامعه برای امنیت غذایی قرار گیرد.

Principal Component Analysis in Investigation of Heavy Metals Contamination in Some Vegetables

Despite the large and numerous sources of pollution in Isfahan province, there is a presumption of soil contamination in this area which can cause the entry and accumulation of heavy metals in the food chain. By paying attention to the important of vegetables in food quality and daily consummation, this study was conducted in three local areas with different environment pollutions such as first region (Isfahan) second region (Falavarjan) third region (Natanz, Feridan and Golpayegan). In order to measure and evaluate the heavy metals contamination (Pb, Cu, Co, Cd and Cr) samples of soil and six kind of vegetables were collected. The results showed that the highest contamination of Pb with a rate of 127.37 and 112.65 mg/kg and Cr with a rate of 6.94 and 4.61 mg/kg, respectively in soil fields of first region (Isfahan) and second region (Falavarjan) was above the recommended value by the environmental protection agency of Iran. The highest contamination of Pb was observed in basil and tomato with rates of 0.78 and 0.75 mg/kg respectively, the highest contamination of Cu with rate of 2.69 mg/kg were observed in cucumber and the highest contamination of Cd with rate of 0.50 mg/kg and Cr with rate of 1.41 mg/kg were observed in onion. Principal component analysis indicated that contamination of heavy metals overlaps in Isfahan and Falavarjan, and in both regions the possibility of heavy metals contamination was observed in vegetables. It is recommended that agricultural production and quality standards be the focus of information to the community for food security. Key .