بررسی رابطه میان تغییرات گستره تالاب و رواناب سطحی حوزه‌ آبریز

به طورکلی، تجزیه و تحلیل تغییرات وسعت تالاب‌‌ها و بررسی رابطه آن با تغییرات مقادیر رواناب سطحی حوزه‌های آبریز می‌تواند با درک بهتر رابطه میان این متغیرها، نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم و حفاظت و توسعه تالاب‌‌ها داشته باشد. بنابراین، در این مطالعه اقدام به بررسی تغییرات وسعت تالاب کافتر استان فارس و رابطه آن با تغییرات رواناب‌های سطحی حوزه‌ آبریز تالاب شد. بدین‌‌منظور از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های بارندگی در طول یک دوره 30 ساله (1986-2016) استفاده شد و ضمن تهیه سری زمانی تغییرات وسعت تالاب و مقادیر رواناب سطحی حوزه‌ آبریز آن، رابطه میان این دو متغیر با روش رگرسیون خطی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش مقادیر بارندگی و افزایش ضریب رواناب و به دنبال آن کاهش مقادیر رواناب‌های سطحی حوزه‌ آبریز، وسعت تالاب به میزان قابل توجهی در دوره زمانی پس از سال 1998 نسبت به دوره پیش از آن کاهش یافته است به نحوی که در پایان دوره 30 ساله وسعت دریاچه به صفر رسیده است. انطباق میان روند تغییرات وسعت تالاب و مقادیر رواناب سطحی حوزه‌ آبریز سبب شد تا مقدار ضریب همبستگی میان این دو متغیر برابر با 0.91 شود. در نهایت می‌توان گفت که نتایج حاصل از این تحقیق با فراهم آوردن اطلاعات دقیق در مورد نحوه پاسخ تالاب‌‌ها نسبت به تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی می‌‌تواند نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های کاهش اثرات تغییر اقلیم و حفاظت و توسعه تالاب‌‌های ایران داشته باشد.

An investigation of the Relationship Between Wetland Area and Catchment Runoff Changes

In general, analysis of the area changes of wetlands and its relationship with changes in surface runoff of catchments can play an important role in the efficiency and success of adaptation programs with climate change and conservation and development of wetlands. Therefore, in this study, changes in the areas of Kaftar wetland of Fars province and its relationship with the change of runoff in catchment were investigated. To this end, satellite images and rainfall data during a 30 year period (19862016) and were used and by providing time series of changes of the areas of wetland and runoff values of catchments, the relationship between these two variables were investigated by linear regression method. The results showed that with decreasing rainfall and increasing runoff coefficient and subsequently reducing the amount of runoff in the catchment, the area of wetland was decreased post1998 relative to pre1998 so that at the end of the 30year period it has reached zero. Correspondence between reduction of wetland area and runoff of catchment caused correlation coefficient between these two variables was equal to 0.91. Finally, it can be said that the results of this research by providing accurate information about wetland responses to climate change and human activities play an important role in the efficiency and success of Climate change mitigation programs and the conservation planning of wetlands in Iran.